Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

December 18, 2022

"لە هەشتاکاندا بەهۆی ئەوەی قوتابخانەی گوندەکەمان داخرا و نەماندەتوانی رۆژانە چەند کاتژمێرێک بە پێ بڕۆینە قوتابخانەکانی شار، لە پێنجی سەرەتایی وازم لە خوێندن هێنا. ئیتر دەستمکرد بە یارمەتیدانی باوکم و لە چیا سماق و سێومان لێدەکردەوە و بژێوی ژیانمان لەسەر ئەو بەروبوومانە بوو.کە گەورەتر بووم دەستمکرد بە کرێکاری، سەرەتای ساڵی ٢٠٠٠ بووم بە نەقار و خانوومان دروست دەکرد. لەوکاتەوە ژیانم لەگەڵ چەکوش و بەرد تێکەڵبووە. ئێستا هەر سەیری بەردەکە بکەم دەزانم بە کەڵکی خانوو دێت یان نا. ئیشەکەم قورسە و رۆژانە هەشت کاتژمێر کار دەکەم، شەوان لەبەر ئازاری دەست و شانەکانم دەناڵێنم، بەڵام هێشتا دڵخۆشم چونکە نانی حەڵاڵ بە منداڵەکانم دەدەم." ...

December 6, 2022

"هەرچەندە قەڵەویی من بۆ ماوەیییە، بەڵام ناکرێ ئەوە بکەمە بیانوو و جەستەم پشتگوێ بخەم. بەهۆی سەختی گوزەرانەوە زۆربەی کاتەکانم لە چێشتخانەکەم کار دەکەم، بۆیە حەزمدەکرد دەرفەتێک هەبووایە و بمتوانیبایە ڕۆژانە چەند کاتژمێرێک وەرزش بکەم. ئێستا لەبری وەرزش، سیستەمێکی خواردنم بۆخۆم دروست کردووە و ڕێجیمێکی باش دەکەم. زۆرجار برادەران دەڵێن تۆ چۆن دەتوانی خواردنی چەور و کاربۆهیدرات لەخۆت حەرام بکەی لەکاتێکدا تۆ کەبابچیت و ڕۆژانە ئەو خواردنە خۆشانە دەڕازێنیەوە و لەپێش خەڵکی دادەنێی. بەڵام دەبێ ئەوە بزانین ژیان تەنیا خواردن نییە. تەندروستی و جەستەڕێکیش زەرورەتن. تۆ کە نەتتوانی جلێک بەدڵی خۆت لەبەر بکەی، یان دەیەها دەردت بۆ پەیدا بوو، خواردنی خۆش چ بەهایەکی هەیە؟ ڕاستە من خواردنم زیاتر میوە و سەوزەیە، بەڵام لەوەدا خۆشحاڵم کە تەندروستم و ئاگاداری جەستەی خۆمم". ...

November 27, 2022

"رۆژگارێک کەس نەیدەوێرا لەم شارە گرەوم لەگەڵ بکات لە بەرزکردنەوەی قورساییدا، ئێستاش گریانم بۆ حاڵی خۆم دێت کە ئاوا بێهێز خۆم دەبینم. ئەگەر ئێستا بۆ خەڵکی باس بکەم فەردە ئاردێکم بە یەک دەست بەرزکردۆتەوە ڕەنگە جێی باوەڕ نەبێ، بەڵام دەتوانن لە هەموو ئەوانە بپرسن کە حەماڵی کۆنن لەو بازاڕە یان هاوتەمەنەکانی خۆم، چونکە زۆرینەیان لە دیار گرەوکردنەکانم دانیشتوون. فەردە ئاردێکی ٥٠ کیلۆییم بەیەک دەست بەرزدەکردەوە و هەرئەوەش وایکرد ژمارە ٥٠ لەسەر قۆڵم بکوتم. ئێستاش هێزی هەڵگرتنی سۆبا و غازێکم نییە، بەڵام شوکرانەی خودا دەکەم کە لەشساغم و نەخۆش نیم. پیرییە و شەرم لەکەس ناکات ئیتر". ...

November 16, 2022

"لە ساڵی شەستەکانەوە دووکانی بەرگدووریم داناوە و بە کۆنترین بەرگدووری ئاکرێ دادەنرێم کە تاوەکو ئێستاش لە پیشەکەم بەردەوامم. ئەم پیشەیەم لە باو و باپیرانمەوە بۆ ماوەتەوە و ئەوانیش لە جولەکەکانەوە فێری ئەم کارە بوون. منیش نەوەکانی خۆم فێرکردووە و ئێستا دوکانی خۆیان هەیە. جگەلەوەی زیاتر لە 70 ژنم فێری ئەم پیشەیە کردووە و ئێستا بژێوی ژیانیان لەسەر ئەو پیشەیەیە. لەکاتی کۆنەکانی نەورۆز و جەژندا خەڵک لە هەموو شارەکانەوە بۆ جلی کوردی سەردانم دەکەن. بیرمدێت پێشتر زۆرینەی هونەرمەندە کۆنەکانی وەک تەحسین تەها و ئەردەوان زاخۆیی و فوئاد ئەحمەد لای من جلیان دەدووری، ئەمەش هەستێکی خۆشە بۆ من چونکە پیشەکەم بە باشی کردووە و تا ئێرەم هێناوە". ...

November 7, 2022

"بیرم نایەت لەکەیەوە کاری دەستگێڕی دەکەم، بەڵام دەزانم شەقام نییە لەم شارەدا سەدان جار بەسەریدا نەڕۆشتبم. هەر بەدەم خەیاڵەوە سەرم بە هەموو گەڕەکێکدا کردووە. لەوەتەی هەم ناوی جیاوازم لێدەنێن، منداڵان دەڵێن "پیاوە پیرەکە" و ژنان بە "پیاوە دەستگێڕەکە" ناوم دەبەن. هەندێجاریش دەڵێن حاجییە رووخۆشەکە. بەڵام لەراستیدا هیچییان بەقەد ئەوە بۆمن گرنگ نییە کە زوو شتەکانم بفرۆشم. ئەوکاتە دڵخۆش دەبم کە پیرە پیاوێک دەبینم و نینۆکبڕێکی دەدەمێ و دوعای خێرم بۆ دەکات یاخود منداڵێک قەڵەمێکی پێدەدەم و تا ئەوسەری کۆڵان رادەکات. جیاکردنەوە و ناسینی خەڵکیش کارێکی ئەوەندە قورس نییە بۆم چونکە تەمەنێکە بە کۆڵانەکاندا دێم و دەچم و بەسەیرکردنێک دەزانم ئەو کەسە چۆنە و بایی چەندە". ...

October 31, 2022

"ساڵی ١٩٧٧ لە سەیدساق عەسکەر بووم و پیشەکەم پینەدۆزیبوو لەوێ. پۆستاڵ و پێڵاوی سەربازەکانی ئەو سەردەمەم چاکدەکردەوە. دواتر گەڕامەوە ئاکرێ و لەوێ دوکانی خۆم دانا. ئێستا ٤٢ ساڵە خەریکی ئەو کارەم و زۆر لێی رازیم، چونکە خزمەتی زۆری من و خانەوادەکەمی کردووە. رۆژانە ٨ سەعات ئەچمە دوکانەکەم و پێڵاو، جانتای قوتابخانە و کەلوپەلی ماڵان چاک دەکەمەوە. ساڵانی هەشتا و نەوەدەکان خەڵک لە چوار جێگاوە پێڵاوەکانی دەدوورییەوە و لای ئاسایبوو، بۆیە ئەوەندە موشتەری زۆربوو توانای وەڵامدانەوەی خەڵکم نەبوو. بەڵام ئێستا خەڵک پێی عەیبە پێڵاوێک لەپێبکەن کە چاک کرابێتەوە و پیشەکەش وەک جاران ئەو بازاڕەی نەماوە". ...

September 26, 2022

"نیوەی تەمەنم لەناو جەنگ و بەرەکانی جەنگ بەڕێکرد. لەسەردەمی ئێمەدا سەربازی بە زۆرەملێ بوو، پارێزگا نییە لەو عێراقە دنیایەک یادگاریم لێی نەبێت. ئەوانەی لە تەمەنی مندان بیریانە دەبوو ئێمەی سەرباز جەنگ لەدوای جەنگ خۆمان ئامادە بکەین. ئێمە جەنگزەدەین، بۆیە بەداخەوە قەت نەمانتوانی ژیانێکی ئاساییمان هەبێت. چەندینجار لەدووری کەرکووک گریاوم و بیری کۆڵان و یادگارییەکانی ئەو شارەم دەکرد، بەڵام بەداخەوە ئێستا هیچ شتێک تامی پێشوو نادات. رەنگە هۆکارەکەی ئەوەبێت ماندووێتی ژیان برینێک قووڵی لەدڵماندا دروستکردبێت. ئەوکاتەی گەنج بووم دەرفەت نەبوو چێژ لەم شارە و کاتەکانی وەرگرم، ئێستاش کات زۆرە و من پیربووم". ...

September 7, 2022

"تەمەنم 62 ساڵە و خەڵکی گوندی کانی مارانم. ماوەیەکی زۆرە گاوانی دەکەم. رۆژانە سەعات سێی بەیانی هەڵدەستم نان و چایەک دەخۆم و گامێشەکان دەبەمە ئەو دەشت و دەرە و نزیکەی 12 سەعات لەو ئاقارە دەمێنمەوە. گامێش حەزی لەناو ئاوە بەڵام بەهۆی کەمی بارانەوە بەشێک لە کارێز و کانیاوەکان وشکیان کردووە و تەنیا یەک دوو شوێن ماوە بۆ لەوەڕاندنیان. ئەمەش وایکردووە خەڵک گامێشەکانیان بفرۆشن و وابڕوات منیش بێکار دەبم کە بژێوی حەوت سەر خێزانی لەسەرە و خۆمان بە کولەمەرگی دەژین. تەنانەت کە ماڵەکەم گڕی گرت، خەڵکی گوند هاوکارییان کردم و پارەیان بۆ کۆکردمەوە. ماستی گامێش خواستی زۆر لەسەرە چونکە چەورە و تێکناچێت. لە مارکێتەکاندا زوو ساغ دەبێتەوە و تەنانەت هەندێجار خەڵک نۆرەی بۆ دەگرن تا دەستیانکەوێت." ...

October 16, 2022

"رۆژانە لە گوندەکەی خۆمەوە لەسەر سنووری عێراق و ئێرانەوە ماوەی کاتژمێرێک بەپێ دێمە گوندی شێنێی پشدەر بۆ کرێکاری و پاچکاری و کاتژمێرێکیش بۆ گەڕانەوە. نیوەی تەمەنم بە کرێکاری بەسەربردووە و ئەم رووخسارەم لەپیاوێکی ٣٠ ساڵ ناچێت ئەوەندە ماندووێتی و سەختی ژیانم بینیووە. براکانم چوونە بەر خوێندن و من نەچووم، بەڵام چوار منداڵم هەیە و بەردەوام پێیاندەڵێم بخوێنن با وەکو منتان لێنەیەت. دەستە ماندوو و زامدارەکەمیان پیشان دەدەم بۆ ئەوەی بیر لە دواڕۆژی خۆیان بکەنەوە و بخوێنن". ...

August 25, 2022

"تەمەنم 70 ساڵە و ماوەی 11 ساڵە خەریکی کۆکردنەوەی کۆکردنەوەی وێنە و کەلەپوورم. ئەمە هیوایەتێکی گەورەی منە و هەندێکیان خۆم کڕیومن بە پارەی زۆر و هەندێکیش بەدیاری بۆم دەهێنن. وێنەکان لە ساڵانی کۆنەوە تیایەتی تا ئێستا. چەندجارێک خەڵک هاتووە شوێنەکەم لێبکڕنەوە بەڵام ئەمانە مێژووە و بۆ فرۆشتن نین. هەموو رۆژێک دێمە ئێرە و دڵم خۆش دەبێت. تەنها شتیش کەلێی بترسم ئەوەیە رۆژێک ئەم شوێنە بسوتێت. وەسێتم بۆ ژنەکەم کردووە ئەگەر مردم بێتە ئێرە و شوێنی من بگرێتەوە. پارەی زۆرم لێرە سەرف کردووە و دڵخۆشیشم. خەڵک پارە بۆ شتی تر بەکاردەهێنێت، من دەمەوێت خزمەتی سلێمانی پێبکەم". ...

August 10, 2022

تەواوی ڕۆژەکە سەرشەقام جێگای منە. گوزەرانم لەسەر فرۆشتنی ئەو پێڵاوانەیە کە خەڵک لێم دەکڕن. چەند دڵخۆشم بەوەی موشتەریم زیاتر بێت بۆ کاڵاکانم، ئەوەندەش بە بوونی ئەو مۆسیقاژەنە دڵخۆشم!."ئەم هاوڕێیە، من و تەواوی خەڵکی پەیوەست کردووە بە مۆسیقا. وایلێهاتووە ئەگەر ڕۆژێک گوێمان لە مۆسیقایەک نەبێ، ئەو ڕۆژەمان بەنوقسانی دەڕوا. زۆرجار بێزار دەبێ لەوەی تەواوی ڕۆژ عەزف دەکات و خەڵکیش ئامادە نین بە بڕە پارەیەکی کەم یارمەتی بدەن. بەڵام من هەر لە هەوڵی ئەوەدام سارد نەبێتەوە و بە هەموو شێوازێ ئامادەبوومە یارمەتی بدەم. جار هەبووە موشتەری پێڵاوی لێ کڕیوم، پێم گوتووە خاترت دەگرم بەمەرجێک شتێکی کەم لەبەرانبەر مۆسیقا بەو برایەشم بدەیت". ...

August 3, 2022

"ساڵانی هەشتاکان تەمەنم 10 ساڵ بوو کاتێک لەگەڵ باوک و براکانم دەهاتین بۆ راوەماسی. بەحوکمی ئەوەی لە لێواری دەریاچەی دوکان گەورەبووم و ژیانمان لەسەر فرۆشتنی ماسی بوو، منیش بووم بە راوچی. ئێستاش حەوت سەرخێزانین و ژیانمان لەسەر راوکردنە. راوەماسی پێویستی بە زانیاریی زۆر و شارەزاییە، دەبێت پشوودرێژبیت و گورجوگۆڵ بیت. هەندێکجاریش بە چانسە. رۆژ هەبووە هیچم نەگرتووە و رۆژی واش هەبووە 50 کیلۆ ماسیم راو کردووە. بیرمدێت ماسی 150 کیلۆیی لەم دەریاچەیە راو کراوە و من خۆم ماسی سەروو 30 کیلۆییم بە قولاپ گرتووە. بەڵام بەداخەوە ئێستا رێژەی ماسی لە دوکان کەمبووەتەوە ئەویش بەهۆی ئەوەی خەڵکانێک بێرەحمانە بەڕێگای تەقەمەنی و کارەبا راو دەکەن". ...