Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.
Humans of Kurdistan - South 77

June 22, 2020

"دنیا بە لایەک و دایکم بە لایەکی تر؛ نەخۆشیی شێرپەنجەی هەیە، چاکبوونی ئەو بۆ من هەموو شتێکە، گوێ نادەم بە هیچ شتێکی تری ئەم دنیایە، لە زۆر لایەنەوە شکستم هێنا بەڵام بۆ من هیچ مانایەکیان نییە. ئەو ڕۆژە دایکم لە مردنێک گەڕایەوە - لە نەخۆشخانە پێیان وتم دایکت دۆخی هیچ باش نییە، دکتۆر ئیزنی داوین. چووم بۆ نەخۆشخانە، بەڵام نەیانکردمە ژوورەوە، لەگەڵ پۆلیسی بەردەم دەرگاکە زۆر هەوڵم دا، بێ سوود بوو. کار گەیشتە ئەوەی بەسەر دیواری نەخۆشخانەکە خۆم ئاودیو کرد، بەڵام پێیانزانی. پۆلیسێک ویستی بمگرێت، پۆلیسەکەم دا بە ئەرزا و بەردەوام بووم لە ڕاکردن بۆ ناو نەخۆشخانەکە و خۆم کرد بە ڕاڕەوەکەدا...

Humans of Kurdistan - South 76

June 20, 2020

"زۆر دەمێکە خولیای کارکردنم هەیە لە بواری شوێنەوارناسی و مێژوونووسیدا، ئەوەبوو لە ساڵی 2004، لە دوای پڕۆسەی ئازادکردنی عێراق و دامەزرانی من لە بەڕێوەبەرایەتی شوێنەوار و باشتربوونی باری دارایم، دەستم کرد بە بڵاوکردنەوەی گۆڤاری شمشارە - شمشارە گردێکی شوێنەواریی گرنگە لە نزیک ڕانیە و ناوی گۆڤارەکەش لەوەوە هاتووە - کە لە 3 لاپەڕە پێک دەهات لە سەرەتادا و وردە وردە گەورە بوو تا بوو بە زیاتر لە 50 لاپەڕە و زۆربەی هەرە زۆری بابەتەکانی ناو گۆڤارەکە خۆم دەمنووسی. یەکێکی تر لە خولیاکانم کۆکردنەوەی دەستنووسی مێژووییە و ئاواتی منیش ئەوەیە کە مۆزەخانەیەک بکەمەوە تا هەموو ئەو دەستنووسانەی هەمە، کە ژمارەیان نزیکی 500 دانەیە و دەستنووسی تریش لەو مۆزەخانەیەدا پێشان بدەم. دەستنووسم هەیە کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ 350 ساڵ بەر لە ئێستا!" "جگە لە شمشارە، دوو بەرهەمی کتێبیشم هەیە بە ناوی «شین و شینگێڕی» و «سێ باڵەکەی بزوتنەوەی حەقە». شین و شینگێڕی کەلتوورێک بووە لە کوردەواریدا کە زۆربەی شاعیرەکانیش لە شیعرەکانیاندا ئاماژەیان پێ کردووە، شین و شینگێڕی شێوازی لەخۆدان و دەربڕینی هەستی ناخۆشی خەڵکی هۆزە جیاوازەکان بووە بۆ مردووەکانیان، کە ئەمەش لە هۆزێکەوە بۆ هۆزێکی تر جیاواز بووە و من هاتووم شێوازە جیاوازەکانی شین و شینگێڕی ئەم دەڤەرەم لە دووتوێی کتێبێکدا کۆ کردۆتەوە. حەقە بزووتنەوەیەکی کۆمەڵایەتیی چینایەتی بووە کە لە سەر دەستی شێخ عبدلکریمی شەدەلە لە کۆتایی سییەکانی سەدەی ڕابردوو لە گوندی شەدەڵەی سەر بە ناحیەی سورداشی قەزای دوکان سەری هەڵداوە، ئەم بزووتنەوەیە لە هەناوی تەریقەتی نەقشبەندی سەری هەڵداوە کە نوێژ و ڕۆژوویان واز لێ هێناوە، ئیتر زۆر ڕەخنەیان لێ گیرا کە ئێوە سۆفین بۆ نوێژ و ڕۆژوو ناکەن، بەڵام ئەوان لەژێر ڕۆشنایی ئایەتی وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ (99)، نوێژ و ڕۆژوویان نەدەکرد، ئیتر دوای مردنی شێخەکەیان ئەو بزووتنەوەیە بوو بە سێ باڵ و من لە کتێبەکەدا باسی باڵەکانم کردووە و لە یەکێک لە باڵەکاندا چا و جگەرە و منداڵبوون حەرام بووە و ئێستا تەنیا یەک ژن ماوە لەو باڵە و پێی دەڵێن «تاتە حەلاو»." ...

Humans of Kurdistan - East 12

June 19, 2020

"پێم وایە بەهرەیەک لە مندا هەیە بۆ ئەوەی ببم بە یاریزانێکی باش. ئێستا لە فێرگەیەکی ڕاهێنانی تۆپیپێدا خەریکی ڕاهێنانم. بڕیار وا بوو لە ئەکادیمیای بەناوبانگی ‘کیا’ لە ژێر چاودێریی ‘مەهدی مەهدەوی کیا’، یاریزانی پێشوو هەڵبژاردەی ئێران و یانەی هامبۆرگی ئەڵمانی، تاقیکردنەوەیەکم هەبێت بۆ ئەوەی ئەگەر ئاستێکی باش بنوێنم ئیتر لەو ئەکادیمیایە درێژە بە ڕاهێنان بدەم. ئەمە هەلێکی باش بوو بۆ من، کەچی کۆرۆنا لێی تێک دام و بۆ ماویەکی نادیار دواخرا. پێشتر هاندەری یانەی بەرشەلۆنە بووم و ئێستا بایرن میونخم خۆش دەوێ، بەڵام سەرسامی یاریکردنی تۆنی کروزم لە یانەی ڕیاڵ مەدرید، یاریزانێکی بەتوانا و زۆر باشە و لەو شوێنەدا یاری دەکات کە من پێم خۆشە." ...

Humans of Kurdistan - East 11

June 18, 2020

"لەمێژە ئاواتم ئەوە بوو ئەو کاتە بگات کە وێنەیەکم لە سەر ڕووبەرگی گۆڤارێک یان ڕۆژنامەیەکی بەناوبانگ لە چاپ بدرێ و بەو هۆیەوە ببم بە شانازی بۆ بنەماڵەکەم. ناوم نەسرین مەشهووریە لە بنەماڵەیەکی مامناوەندیدا لە دایک بووم. باوکم خەیاتی قاتدرووین بوو و دایکیشم کابانی ماڵ بوو. بابم هەوڵی دەدا منداڵەکانی خوێنەوار بن، بە تایبەت شانازی دەکرد کچەکانی خوێندەوارییان ببێ و هانی دەداین وەک براکانمان دەوری کارامان ببێ لە کۆمەڵگادا. سەرەڕای ئەوە کە قوتابییەکی زیرەک بووم، بە هۆی ڕاپەرینی گەلانی ئێران لە ساڵی 1979 زایینی و زرووفی ئەو کاتەی وڵات، زانکۆکان بۆ ماوەی چوارساڵ داخران و نەکرا بڕۆمە زانکۆ. بڕیارم دا کۆڵ نەدەم و دەستی ئاواتەکانم بەرنەدەم. ئێستا چوار کتێبی ڕۆمان و چەندین چیرۆکی منداڵانم بە هەر دوو زمانی کوردی و فارسی لە چاپ داوە و چەند کتێبی ترم هێشتا مەجالی چاپی بۆ نەڕەخساوە، لەوانە کتێبی «سەقز: پەنجا ساڵ منداڵی» کە لەگەڵ کۆمەڵێک وێنەی ئەرشیفیدا ئامادەی چاپە." ...

Humans of Kurdistan - South 75

June 17, 2020

"کوڕێکم هەیە لە پارکی هەواری شار منداڵ فێری سکێتبۆرد ئەکات و هەندێک ڕۆژیش کە زۆر گەرمە ماتۆڕێک بەکار دەهێنێت بۆ هاتوچۆکردن. دوو کووڵ-بۆکسم بۆ کڕی، ئاوی سارد و شەربەت ئەفرۆشێت، هەستم ئەکرد دڵی زۆر بە ئیشەکەی خۆشە، منیش زۆرم پێ خۆش بوو، ڕۆژێکیان کاتی گەڕانەوەی لە ئیش پەیوەندی پێوە کردم و وتی، 'باوکە وا ئەگەمە ماڵەوە'، دوای نیو کاتژمێر هەر دەنگی نەبوو تێلم بۆ کرد، داخرابوو! زانیم شتێک بووە، هاوڕێیەکی تێلی بۆ کردم وتی کوڕەکەت سەیارە لێی داوە و وا لە نەخۆشخانەیە، یەکسەر چووم بۆ نەخۆشخانەکە، بینیم کوڕەکەم بێهۆشە و هەموو گیانی لە گەچدایە. من ناڵێم ئەو دیمەنە چەند بە ئازارە، لەبەر ئەوەی قورسە هەموو کەس هەستی پێ بکات. ئەم چەند ڕۆژە هەموو خەیاڵم لای ئەوەیە کوڕەکەم ببینم لەسەر پێی خۆی، وەک جاران." ...

Humans of Kurdistan - South 74

June 16, 2020

"لە منداڵییەوە لە بەردەستی باوکمدا فێری کاری تەنەکەچیەتی بووم، لەگەڵ ئەوەشدا زۆر خولیای هونەر بووم، لە چالاکیی هونەریی قوتابخانەکان بەشداریم دەکرد، ئارەزووی وێنەکێشان و کاری دەستڕەنگینیم هەبوو، بەڵام من بە هۆی کار و بژێوی ژیانەوە نەمتوانی بەردەوام بم. لە کاتێکدا ویستم بڕۆمە پەیمانگەی هونەرە جوانەکان ماڵەوەمان ڕێگربوون دەیانوت: 'تۆ دەبێت هەر بخوێنیت و شتێکی باش وەرت بگرێت'. چەندین کاری شانۆییم کردووە و یەکێک بووم لەوانەی کە ڕۆڵێکی جوانم دەگێرا لەگەڵ هاوڕێکانمدا، گرووپێکی شانۆییشمان دامەزراندووە، بەڵام ئێمە تەنها دەستخۆشی و چەپڵەمان بۆ دەهات کە ئەوەش ناتگەیەنێت بە هیچ. ئێمە لە هەندێک کاردا لە گیرفانی خۆمان پێداویستیی شانۆییەکانمان دابین دەکرد. ئێستا من وازم لە کاری شانۆیی هێناوە و کاری خۆمم هەیە: کافتریایەکم داناوە و لە ڕێی ئەوەوە دەتوانم داهاتێکم دەست بکەوێت و ژیانی خۆمی پێ بەڕێ بکەم، ئەمەش واتای ئەوە نییە هونەر لە مندا مردبێت، بەڵام لەو بڕوایەدا نیم ڕۆژێک بگەڕێمەوە سەر تەختەی شانۆ." ...

Humans of Kurdistan - South 73

June 15, 2020

"لەگەڵ کچێکدا قسەمان دەکرد و پێی وتم حەزەکەم بتبینم، منیش ڕازی بووم، وتی وەرە بۆ نەخۆشخانەی وڵووبە. بۆ ڕۆژی دواتر، بە هاوڕێیەکم وت لەگەڵم وەرە ئەچین بۆ نەخۆشخانەی وڵووبە بەڵام پێم نەوت بۆچی ئەچم، بەس حەزم کرد کەسێکم لەگەڵدا بێت، کە گەیشتمە ئەوێ پێی وتم، 'کوای، چیت لەبەرە؟' منیش پێم کە وت چاکەتوپانتۆڵم لەبەرە - تەبعەن جسمی من ئەسڵەن چاکەتوپانتۆڵی بۆ نابێت، کە چوومە نەخۆشخانەکە یەک شیڕەشیڕ و هاوارێک بوو، بڕۆ مەوەستە و وەرە سەرەی تۆیە...

Humans of Kurdistan - South 72

June 14, 2020

"17 ساڵە دەستم کردووە بە کاری دروومان. سەرەتا لە بەردەستی پورزایەکمدا فێری ئەم کارە بووم، جلم بۆ ناسیاوەکانم دەدرووی. مەکسیم دەدرووی لە بری قۆل بنێم بە شانەوە، دەمدا لە ملی. هەر بەردەوام بووم، هەتا گەشتم بە ئێستا. جارێک ژنێکی بەتەمەن چاکەتێکی شلیلەی بۆهێنام، شانەکەی شۆڕ بوو، قۆڵەکانم لێ کردەوە و چاکم کرد، لەو کاتەدا ئیشێکم بۆ دروست بوو و دەستم لێ هەڵگرت، دواتر گەڕامەوە قۆڵێکیانم نەدۆزیەوە...

Humans of Kurdistan - South 71

June 13, 2020

"لە ساڵانی 88 بۆ 89 تەکسیم پێ بوو، بەڵام کۆڕەوەکە هات بە سەرا و من تەکسییەکەم فرۆشت. کاتێک گەڕاینەوە شار نەمتوانی تەکسییەکە بکڕمەوە. لە ساڵی 1996 ئەم دوکانەم دانا، ئەو کاتە جلی کۆنە و شتی ماڵانمان دەکڕی و دەمانفرۆشتەوە، وردە وردە خۆمان قوماشمان دەکڕی و خۆشمان جلوبەرگمان لێ دروست دەکرد و بە حازری دەمانفرۆشتەوە. لەو ساڵەوە من هەر لەم گوزەرە ئیش دەکەم. ڕۆژانە کە دێمە سەر کارەکەم، تەنیا خەیاڵم لای یەک شتە، ئەویش دابینکردنی کرێی خانووەکەمە پێش ئەوەی بگاتە سەری مانگ، لەبەر ئەوەی کرێچیم...

Humans of Kurdistan - East 10

June 10, 2020

"پانزەساڵان بووم ژنیان بۆ هێنام. تاقەکوڕی ماڵەوە بووم و پێیان باش بوو زوو سەروسامان بگرم. زۆرم پێ خوش بوو کە ژن دێنم. بنەماڵەی خێزانم دراوسێی ماڵی باپیرم بوون و بە کچێکی باشیان زانی کە بۆم بێنن. ئێستا تەمەنم بیستوهەشت ساڵە و چوار کچم هەیە. گەورەکەیان پۆلی حەوتی مامناوەندییە. چکۆلەکەیان دووساڵانە. وەک چوار پەری سەیریان ئەکەم. ڕاستییەکەی، بیرەوەرییەکی ڕوونم لە چۆنیەتی سەردمی هاوسەرگیریم نییە، بەس جاروبار سەیری فیلمی شاییەکە دەکەین و قاقا پێ دەکەنین، وەک بیرەوەرییەکی خۆشە لامان. لە ڕاستیدا من پیشەگەرم. ئیش بۆ سەیارەی بچووک دەکەم. کاتێ لە جەوی کار وەڕەز ئەبم، کارەکان بە شاگردەکانم دەسپێرم و پەنا دەبەمە بەر ئەم باخە بچکۆلەیە. چاوم لەوە نییە چی تێدا بکێڵم، زیاتر ئەوەی کە ئاسوودەییم پێ دەدا، لام گرنگە." ...

Humans of Kurdistan - South 70

June 9, 2020

"پێش ئەوەی حکومەتی هەرێم بڕیاری ناردنەدەرەوی نەوت بدات، من لە ناو بازاڕ جگەرەم ئەفرۆشت و پارەیەکی زۆرم خستبووە ناو ئیشەکەمەوە، بەڵام هەر بە بڵاوکردنەوی هەواڵی ناردنی نەوتەکە، بازاڕ بە شێوەیەکی زۆر خێرا شکا و منیش زەرەرێکی زۆرم لێكەوت لەو کاتەدا، 13000 دیناری ئەو سەردەمە زەرەرم کرد، زۆر زۆر بوو بۆ ئەو کاتە، پارەم هیچ پێنەما، پاشان لە بێ پارەییدا وازم لەوە هێنا، دەستم کرد بە سەماوەر و زۆپا چاککردن، تا ئیستاش نەمتوانیوە قەرەبووی ئەو زەرەرە بکەمەوە، بەڵام قەد ئەو هەستەم لای خۆم دروست نەکردووە بێتاقەت بم، ئیتر ئەوە ژیانە...

Humans of Kurdistan - South 69

June 8, 2020

"دەرچووی پەیمانگەی تەکنەلۆجی بەغدام، بەشی کارەبا. کاتێک دامەزرام ناوم لە هەولێر هاتەوە بەڵام خۆم نەقڵ کرد بۆ سلێمانی و بۆ ماوەی 2 ساڵ دەوامم کرد. ڕۆژێکیان دوای دەوام چووم بۆ لای مزگەوتی گەورەی سلێمانی، ئەو کاتە شەڕی ئێران و عێراق بوو، جەیشی شەعبییان ئەگرت، نەمزانی، منیان گرت وتیان 'چی ئەکەی؟' پێم وتن من فەرمانبەرم، ئەوەتا ناسنامەکەشم، وتیان 'سەرکەوە!' پاسێکی دوودەرگاییان وەستاندبوو، لە دەرگای پێشەوە سەرکەوتم، لە دەرگاکەی دواوە دابەزیم و ڕامکرد بێ ئەوەی ئاوڕ بدەمەوە دواوە. تا دوو ڕۆژ نەموێرا تەنانەت بچمە ماڵیشەوە، نەمدەزانی چی بکەم، چووم تەکسییەکم کڕی و تا ساڵی 1990 لە دوای ئەوە هاتمە ئەم بازاڕە و دەستم کرد بە ئیشێکی تر: چاککردنەوەی جیهازی کارەبایی. لەبەر ئەوەی خۆم بەشی کارەبام تەواو کردبوو حەزم لەم ئیشە بوو، وا ئەبێ بە 21 ساڵ هەر خەریکی ئەم ئیشەم." ...