Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

September 30, 2020

"هەشتاوپێنج ساڵ بەر لە ئێستا، باپیرم یەکەم کەس بووە کاری شەربەتفرۆشی دەستگێڕی (السوس) کردووە لە شاری قامیشلۆ. بۆ ماوەی سی ساڵ ئەم کارەی کردووە، پاشان باوکم جێگەی گرتۆتەوە و باوکیشم ماوەی چل ساڵ هەمانکاری کردووە و لە شارەکەدا بەناوی ئەبوعەبدۆی سەواس ناوبانگی هەبووە. دواتر باوکم چووە تەمەنەوە و منیش لە ساڵی ٢٠١٠ەوە دەستم بەم کارە کرد. باوکم ورد و درشتی کارەکەی فێرکردووم، هەروەها ئەوەی من لە فرۆشیارەکانی دیکە جیادەکاتەوە ئەوەیە من جلوبەرگی فۆلکلۆری شەربەتفرۆشیی لەبەردەکەم. وا نزیکی هەشتاوپێنج ساڵە لە قامیشلۆین، بەڵام من هەمیشە دەڵێم کە بە ئەسڵ خەڵکی حەلەبم، چونکە ئەوەی ئەسڵی خۆی بیرچێتەوە، وەکو ئەوە وایە ئەسڵ و فەسڵی نەبێت." "خواردنەوەی سوس سودی تەندروستی زۆرە، یەکێک لە شتە گرنگەکانی ڕەوانکردن و خێراکردنی هەرسی خۆراکە. سوس جۆرە گیایەکە لە کەناری ڕووباری فورات لێدەکرێتەوە. ئەو سوسەی کە لە فورات لێدەکرێتەوە زۆر بەناوبانگە. زیاتر لە وەرزی هاویندا دەفرۆشرێت، لە شاری قامیشلۆش لەگەڵ بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرمادا دەست بە فرۆشتنی دەکەین. بەڵام لە دیمەشق و حەلەب لە هەموو وەرزەکاندا دەگێڕدرێت. هەر لەبەر ئەوەشە لە زستاناندا ناچار کاری تر دەکەم. سوس، یاخود بنەبەلەک (Binebelek) بە کوردی، جۆرە خواردنەوەیەکی فۆلکلۆریی تایبەتە بە خەڵکی سوریا و ناوچە کوردییەکانی ڕۆژئاوای کوردستان، هەروەها ئەو کەسەی ئەم کارە دەکات پێی دەوترێت (السواس)." ...

September 28, 2020

"هەموو کەسوکارم لە شاری ئەدەنەی باکور دادەنیشن، بەڵام خۆم منداڵبووم کاتێک هاتم بۆ ڕۆژئاوا و لەم گەڕەکە نیشتەجێبووم. هاوسەرگیریم کرد و پێکەوە چەند کچ و کوڕێکمان بوو. پێش پانزە ساڵ هاوسەرەکەم کۆچیدوایی کرد، ئەرکی گەورەکردن و پەروەردەکردنی منداڵەکان چووە سەرشانی من. کاتێک منداڵەکانم گەورەبوون، زۆربەیان بەرەو دەرەوەی وڵات کۆچیانکرد وئێستا تەنها پێنجیان لێرە لەگەڵم ماونەتەوە. چەند جارێک ڕۆشتوومەتە سەردانیان بۆ ئەڵمانیا و بۆ قوبرس، سوپاس بۆ خوا ژیانیان زۆر باشترە. کچە گەورەکەم لە ئەڵمانیا نیشتەجێیە، زۆرم لێدەکات لەوێ لەلای بمێنمەوە و بژیم، بەڵام ناتوانم زیاتر لە چوار مانگ لە ماڵەکەی خۆم دوور بکەومەوە. ڕۆژانە لەبەر دەرگای ماڵەکەم دادەنیشم و هەرچی ڕێبوارێک تێدەپەڕێت سەلامم لێدەکات. ئێوارانیش لەگەڵ ژنانی گەڕەک لەبەردەم ماڵەکەی خۆمدا کۆدەبینەوە و قسەوباس دەکەین. زۆربەی کەس بە (موختاری گەڕەک) ناوم دەبەن، چونکە زۆرێک لەوانەی لێرەوە تێدەپەڕن دەیانناسم." ...

September 25, 2020

"کاتێک قوتابی سەرەتایی بووم، دەستم بە وێنەکێشان کرد. کاتێک منداڵبووم بەردەوام سەیری کتێب و وێنەم دەکرد و دووبارەم دەکردنەوە. لەوکاتەوە ئارەزووی کاری هێڵکاری دەکەم و کارەکانم تەنها بە قەڵەم ڕەساس دەکێشم. لە قوتابخانە، مامۆستاکانم بەدەوام بۆ پێشبرکێی وێنەکێشانی شاری حەسەکە هەڵیاندەبژاردم. بەو شێوەیە لە چەندین پێشبڕکێدا بەشداریم دەکرد و چەند جارێک لەسەر ئاستی قوتابخانەکەی خۆم پلەی یەکەمم بەدەستهێنا و جارێکیش لەسەر ئاستی شاری حەسەکە یەکەم بووم. لە ساڵی ٢٠١٤ سەنتەرێکی تایبەت بە فێرکاری وێنەکێشانم کردەوە و تاکو ئێستا ڕاهێنانم بە ٣٠٠ فێرخواز کردووە و بەشێکیان ئێستا وێنەکێشی زۆر باشیان لێدەرچووە. لە ساڵی ٢٠١٦، لە حي الغربي تەقینەوەیەکی گەورە ڕوویدا، ساڵی ڕابردوو تابلۆیەکی گەورەم بە درێژایی هەشت مەتر کێشا و بە دیواری باڵەخانە ڕووخاوەکەدا هەڵمواسی و پێشکەشم کرد بە گیانی شەهیدانی ئەو تەقینەوەیە و خێزانەکانیان." ...

September 23, 2020

"کاتێک باوکم تەلەفیزیۆنی بۆ کڕین زۆر دڵخۆشبووین، بەڵام دوای تێپەڕبوونی ماوەیەک لە بەکارهێنانی تێکچوو، پارەی ئەوەشمان نەبوو چاکی بکەینەوە یاخود دانەیەکی تازە بکڕین. ئەوکاتە منداڵبووم، بڕیارمدا چاکی بکەمەوە. دوای چەند هەوڵێک شکستم هێنا چونکە هیج ئەزموونێکم نەبوو. لەکۆتاییدا توانیم بیخەمەوە کار، زۆر دڵخۆشبووم. ئیتر لەوکاتەوە خولیای شت چاککردنەوە و دوبارە بەکارهێنانەوەی ئامێر و کەلوپەلی کۆن کەوت سەرم. لەو بوارەدا نەمخوێندووە، بەڵام بەهۆی ئەزموون و کاری زۆرەوە توانیومە بگەمە لوتکە تێیدا. لە ساڵی ٢٠٠٢ەوە دوکانێکی تایبەتم بە چاککردنەوەی کارەبایی دانا. یەکێک لە ئامانجەکانم لە کاتی کردنەوەی ئەم دووکانەدا ئەوەبوو یارمەتی کەسانی نەدار بدەم لە چاککردنەوەی ئامێرەکانیاندا کاتێک توانای کڕینی پارچەی نوێیان نییە. جاری وا هەیە هەندێک کەس پارچە و ئامێری هێندە کۆنم بۆ دێنن کە چاککردنەوەی کەمێک ئەستەمە، بەڵام هەموو هەوڵی خۆم ئەدەم. زۆرکات خۆشم هەندێک شت کۆدەکەمەوە کە خەڵک وا دەزانن بێکەڵکن بەڵام من سوودیان لێوەردەگرم." ...

September 21, 2020

"کاری فرۆشتنی قەیماغ و هەنگوین دەکەم، وەک نانی بەیانیش پێشکەشی مشتەرییەکانی دەکەم. بیستوحەوت ساڵ بەر لە ئێستا ئەم دوکانەم کردەوە. سەرەڕای ئەوەی کە تەمەنم چل ساڵە، بەڵام هێشتا ڕووخسارم گەنج دەردەکەوێت و زۆر نەگۆڕاوم، هۆکارەکەشی قەیماغ و هەنگوینە! مشتەرییەکم هەیە، تەمەنی لە سەد ساڵ تێپەڕیوە، بیستوحەوت ساڵی تەواوە بە بەردەوامی لەلای من نان دەخوات. سەرەڕای تەمەنەکەی، نەوەستاوە لە خواردنی قەیماغ و هەنگوین و تاکو ئێستاش تەندروستی زۆر باشە. ئەزموونێکی زۆر باشم هەیە لە ناسینەوەی هەنگوینی باشدا لە یەکەم بینینەوە. ناسینەوەی هەنگوینی ساختە و ئەسڵی هەر بە چاو، کارێکی ئێجگار قورس نیە. سەبارەت بە قەیماغیش، عەشیرەتێکی عەرەب هەن ناویان ( الشرابین)ە، کاری دروستکردنی قەیماغ دەکەن بە شیری گا و قەیماغەکەیان زۆر تایبەتە. شاری قامیشلۆ یەکێکە لەو شارانەی کە بەم ژەمە خۆراکە ناسراوە، بۆیە زۆر ئارەزوو دەکەم لە دوای خۆشم منداڵەکانم خەریکی ئەم کارەبن." ...

September 18, 2020

"وەک پەیامنێری مەیدانی کار بۆ یەکێک لە دامەزراوەکانی ڕاگەیاندن دەکەم. کاتێک بەکەلۆریم تەواوکرد، لەسەر ئاستی شاری حەسەکە دووەم بووم و لەسەر ئاستی سوریاش حەوتەم بووم. نەڕۆشتمە زانکۆ، چونکە ئەو بەشەی ئارەزووم دەکرد تەنها لە شاری لازقیە هەبوو و بەهۆی باری داراییەوە نەمتوانی خۆم ناونووس بکەم. ماوەیەکی زۆر بەو خەمەوە تلامەوە، بەڵام بەهۆی پشتگیری خێزانەکەم لە پەیمانگایەکی ڕاگەیاندن خۆم ناونووس کرد و دوای چەند مانگێک بوومە پەیامنێر. لە ماوەی کارکردنمدا تووشی چەندین ڕووداوی جۆراوجۆر بووم. یەکێک لەوانە ئەوەبوو کاتێک سەرقاڵی ڕاپۆرتێک بووین دەربارەی ژنانی داعش لە کەمپی (الهول)، کە بە مەترسیدارترین کەمپ دادەندرێت لە جیهاندا، یەکێک لە ژنەکان پەلاماریدام و بە چەقۆیەک هەوڵیدا بمکوژێت، بە بیانوی ئەوەی کە پەچەم لەبەرنەکردبوو و بە کافر ناوی بردم. ئێستا بەتەنها لەگەڵ خێزانەکەمدا دەژیم و براکانم هەموویان چەند ساڵێک پێش ئێستا بەرەو وڵاتە ئەوروپییەکان کۆچیانکرد." ...

September 17, 2020

"سی ساڵ بەر لە ئێستا، شەوێک خەونێکی سەیرم دی کە تاکو ئێستا ناتوانم لە یادی بکەم. لە خەونمدا گوێم لە دەنگی منداڵێکی شیرەخۆرە بوو لە دەوروبەرمدا دەگریا، لە بەردەممدا تەنها حەوت دەرگا هەبوون. دڵم ڕێی دەرگای حەوتەمی نیشاندام، دوای ئەوەی دەرگاکەم کردەوە، شێخێکی بەتەمەن لەودیوی دەرگاکە وەستابوو و منداڵێکی شیرەخۆرەی لە باوەشدا بوو و پێی وتم: ئەم منداڵە هەتیوە و دەبێت ئاگاداری بیت، ڕاستەوخۆ منداڵەکەم گرتە باوەش. بۆ ڕۆژی داهاتوو کاتێک بەخەبەر هاتم زۆر دڵخۆشبووم، ئەو خەونە هەر لە یادەوەریمدا مابۆوە. دوای چەند ساڵێک هاوسەرگیریم کرد. لەگەڵ هاوسەرەکەم ماوەی سیانزە ساڵ چاوەڕوانی منداڵێک بووین. لە کۆتاییدا دکتۆرەکان بێهیوایان کردین لە منداڵبوون. بۆیە لەگەڵ هاوسەرەکەم بڕیارماندا منداڵێک لەخۆبگرین." "ڕۆشتین بۆ خانەی بێسەرپەرشتان و پێمان وتن کە ئارەزووی لەخۆگرتنی منداڵێک دەکەین. کارەکان زۆری نەخایاند، دوای هەفتەیەک لەلایەن خانەکەوە پەیوەندیمان پێوەکرا و پێیان ڕاگەیاندین منداڵێکی شیرەخۆرە گەیەندراوەتە خانەی بێسەرپەرشتان و سەرجەم خێزانەکەی چەند ڕۆژێک بەر لە ئێستا لە ڕووداوێکی هاتوچۆدا گیانییان لەدەستداوە و هیچ کەسێک نییە سەرپەرشتی بکات. بێ هیچ دوودڵییەک بڕیارماندا لەخۆمانی بگرین و ببمە دایکی. کاتێک ڕۆشتین بۆ وەرگرتنی، تەنها منداڵێک بوو کە تەمەنی تەنها مانگ و دوو مانگ دەبوو، بەڵام لەلای من وەک گەنجینە و دیاری خودا وابوو. ئێستا تەمەنی چوار ساڵانە و گۆڕانکارییەکی زۆری لە ژیانماندا کرد و پڕیکرد لە خۆشی و شادی." ...

September 14, 2020

"لە منداڵییەوە کاریگەر بووم بە بیڕوباوەڕی دکتۆرە نەوال سەعداوی، کە یەکێکە لە چالاکوانە زاناکانی میسڕ لە بواری ژنان و ئازادی ژنان لە کۆمەڵگەدا. هەربۆیە ئارەزووی خوێندنی بەشی زانستی ژنان (ژنۆلۆجی)م کرد لە زانکۆی ڕۆژئاوا و ئێستا لەوێ دەخوێنم، ئەم بەشە لای زۆرێک لە خەڵکی ناسراو نییە. بەڵام زۆر شانازی پێوە دەکەم. کۆلێجی زانستی ژنان بیرۆکەیەکی تازەیە و لە فیکری عەبدوڵا ئۆجەلانەوە وەرگیراوە. چەندین کادری زۆر باشمان هەیە کە زۆریان لە بواری ژناندا کاردەکەن لە ڕۆژئاوا. زۆر قورسە بەشێک بخوێنیت کە خەڵکی هیچی دەربارە نازانن، هەمیشە خەڵکی ئارەزوو دەکەن بەشی پزیشکی و ئەندازیاری یاخود بەشێکی دیار بخوێنن، بەڵام ئەم هەڵبژاردنەی من بە نیسبەت کۆمەڵگەوە شتێکی سەیر و تازەیە. تەنانەت خێزانەکەم و هاوڕێکانم ئەم بڕیارەی منیان بە دڵ نەبوو، بەڵام خۆم زۆر پێداگربووم لەسەر خوێندنی زانستی ژنان، بۆ ئەوەی ببمە چالاکوانێکی باش لە داهاتوودا." ...

September 10, 2020

"لە ساڵی ٢٠١٥ەوە دەستم کردووە بە ڕاهێنان لەسەر ئامێری ڤایۆلین. زۆر کەس پێیان دەوتم ئامێری ڤایۆلین قورسە و ڕاهێنانی زۆری دەوێت، بەڵام من گوێم بەو قورساییانە نەدا و ڕۆژانە بەردەوام بووم لە ڕاهێنان. دوای هەشت مانگ لە بەردەوامی توانیم دەست بە ژەنین بکەم. لەگەڵ ئەوەشدا دەچوومە قوتابخانە و وانەی کوردیشم دەخوێند، بەڵام هەر بەردەوام بووم. برا گەورەکەم ئامێرێکی ڤایۆلینی بە دیاری بۆ هێنام و زۆر پشتگیرم بوو، پێی دەوتم کە بەهرەدارم و پێویستە کۆڵنەدەم. ئێستاش ڕۆژانە بەردەوام کاتژمێرێک ڕاهێنان دەکەم و گوێ لە پارچە و ژەنینی هونەرمەندە بەناوبانگەکان دەگرم. لە دوای دوو ساڵ، چوومە سەنتەری هونەر و ڕۆشنبیری و لەوێ بەردەوام بووم و لەگەڵ چەند گەنجێکدا لەوێ چەندین گروپی موزیکیمان دروستکردوو لە بۆنە و ئاهەنگەکانی شاری حەسەکە و تەل تەمر بەشداریمان دەکرد." ...

September 6, 2020

"باوکم موزیسیانە و خوشکەکەشم دەرچووی کۆلێجی هونەرە جوانەکانی زانکۆی حەلەبە. منیش لە منداڵییەوە خەریکی وێنەکێشانم. سەرەتا بە قەڵەمی ڕەساس لەسەر پەڕاوی دەفتەری ئاسایی وێنەم دەکێشا. هەشت ساڵ بەر لە ئێستا کاتێک لە ئامادەیی بووم یەکەم تابلۆی زەیتیم کێشا، مامۆستاکەم زۆر گرنگی بە تابلۆکە داو زۆر یارمەتیدەرم بوو لە بەرەوپێشچوونم. کاتێک خوێندنم لە شاری عەفرین تەواوکرد، ناوی خۆمم لە پەیمانگای هونەرەجوانەکان تۆمارکرد، بەهۆی داگیرکردنی شاری عەفرینەوە نەمتوانی خوێندنەکەم تەواو بکەم و بە ناچاری دەبوو شارەکە بەجێبهێڵین و واز لە خوێندنەکەم بهێنم. سەرەڕای ئەوەش، لە هونەر و وێنەکێشان دوورنەکەوتمەوە. بەردەوام سەیری ڤیدیۆی فێرکاریم دەکرد لە یوتیوب. ئێستا کە هاتووینەتە شاری قامیشلۆ و ژیان ئارام بۆتەوە، ناوم لە کۆلێجی هونەرەجوانەکانی زانکۆی ڕۆژاڤا تۆمارکردووە. تاکو ئێستا بەشداری سێ پێشانگای وێنەکێشانم کردووە، پێشانگایەکیان لە شاری عەفرین، یەکێکیان لە زانکۆی ڕۆژئاڤای قامیشلۆ و پێشانگایەکی ئۆنلاینیش لە وڵاتی میسڕ. ساڵێک بەر لە ئێستا ڕۆژنامەنوسێک لە وڵاتی ئیسپانیاوە هاتە ئێرەو چیرۆکی کۆتا ساتەکانی ژیانمی لە عەفرین کردە فیلمێکی بەڵگەنامەیی کورت." ...

September 1, 2020

"خولیای کۆکردنەوەی توحفەی هونەری و کەلوپەلی کۆن دەکەم، بەتایبەت ئەوانەی یادەوەری باووباپیرانمانن. باوکم زۆر شتی کۆنی بۆجێهێشتم، ئەویش لە باپیرییەوە بۆی جێمابوو. ئیتر بەو جۆرە هەندێک شتی هەیە تەمەنیان دەگەڕێتەوە بۆ دووسەد ساڵ بەرلە ئێستا. پارێزگاریکردن لەو شتە کۆنانەم هۆکاری دڵخۆشی منن، جاران لە بازاڕ دەگەڕام کام شتەی کۆن و توحفەبوو دەمکڕی و لە ژوورەکەی خۆمدا کۆمدەکردنەوە. لە ماڵەوە ژوورێکی تایبەتم هەیە کە پڕە لە کەلوپەلی کۆن، لەو ژوورەدا بۆنی ڕابردوو دەکەیت. کوڕێکم هەیە لە شاری هەولێر دەژی، کاتێک گەڕایەوە قامیشلۆ لەگەڵ خۆیدا سەرینێکی منداڵانی زۆر کۆنی بۆ هێنابووم. زۆر دڵخۆشبووم پێی، چونکە دەیزانی چەنێک ئارەزووی شتی کۆن دەکەم. ئەم شتانە بۆ منداڵەکانم جێدەهێڵم، ئەوانیش بۆ منداڵەکانی خۆیانی جێدەهێڵن. ئەم میراتە دەبێت هەمیشە بەردەوام بێت و تا ئەبەد بمێنێتەوە." ...

August 28, 2020

"لە شاری دێریک دەژیم، خوێندکاری ئەدەبی کوردیم لە زانکۆی ڕۆژئاوا لە قامیشلۆ. لە ساڵی ٢٠١٦وە دەستم بە کاری نواندن کردووە لە ڕێگەی وێنەگرتنی ڤیدیۆی کورتی کۆمیدییەوە. هەروەها نواندن بۆ فیلمی کوردی کورت دەکەم و هەندێکجار خۆم بەتەنها ڕۆڵی چەند کارەکتەرێک دەبینم. کارەکانم لە ئەکاونتی تایبەتی خۆم لە فەیسبووک و یوتیوب بڵاودەکەمەوە، لە مانگی ڕەمەزاندا بەتەنها ٢٠ زنجیرەم تۆمارکرد. بەڵام کامێرای وێنەگرتن و کۆمپیوتەرم لەبەردەستدا نییە بۆ مۆنتاژ، بۆیە سەرجەم کارەکان بە مۆبایلەکەم ئەنجام دەدەم، ئیتر لەوێدا قورساییەکان دێنە بەردەمم. بەهۆی ئەو بابەتانەی دایدەڕێژم، توانیومە خەڵکێکی زۆر دڵخۆشبکەم و ئەوەش زۆر خۆشحاڵم دەکات. هیوام وایە لە داهاتوودا کوردیش سینەمای تایبەت بەخۆی هەبێت و دەنگی سینەمای کوردی بگاتە هەموو دنیا." ...