Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

November 9, 2020

"کار و کەسابەتی زۆرم ئەنجامداوە و تا ئێستاش هەر بەردەوامم. کەم توڕە دەبم و زۆر پێدەکەنم، ژیان قورسە و لێرە ئازاری زۆرم بینیوە، ڕەنگە ڕۆژگارێک توانای ئەوەم هەبووبێت لێرە بڕۆم و ئەم ژیانەی ئێستام جێبێڵم، بەڵام بۆ بڕۆم؟ پێموایە مرۆڤ لەهەر کوێیەکی ئەم سەرزەمینە بێت بە دەردوو گرفتی جۆراوجۆر گیرۆدە و گرفتارە. باشترین جۆری ژیانکردن ئەوەیە پێبکەنێت، ئەگەر پێنەکەنیت و فشەت بە ئازارەکان نەیەت، بێتاقەتی و خەم خواردن هیچ چارەسەر ناکات. شەوانە کە سەر دەخەمە سەر سەرین بەر لەوەی بخەوم خەیاڵ دەکەم، ئەوەی بە خەیاڵمدا دێت هەندێک جار بزەم بۆ دروست دەکات و هەندێک جاریش دەمگریەنێت. ئەوەی باشە هەژارەکان تێدەگەن کە ژیان هیچ نیە و تا ئەبەد بۆ کەس نابێت، بۆیە هەتا بۆم بکرێت بەس پێدەکەنم." ...

November 6, 2020

"لەپاش کۆچڕەوەکەی (1991) و دروستبوونی شەڕی براکوژی. کورد بەگشتی لەدۆخێکی یەکجار ناخۆشدا بوو. بەتایبەت بۆ گەنج، خەون و وزەکانی هەمووی قەتیس بوبوو، جارێ هەر بۆ چینی هەژار هیچ هۆکارێکی دڵخۆشبوون نەمابوو. لەو کاتەدا چەند تێکستێکم بۆ هونەرمەند (ڕەشوان شێخانی) نووسی. گۆرانییەکان لەو کاتەدا وەک حەشیش ئارامکەرەوە بوون بۆ عاشقە هەژارەکان. من کە نەوەی (شێخ جامی)بووم، چاوەڕوان نەکراو بۆ خەڵک کە گۆرانی (نامەیەک، خەبەرێک نەهات لەلای تۆ، ئەی بۆ وات کرد بۆ ) تێکستی من بن. بیرمە کاسێتەکەم بردە لای باوکم و لێمدا پێم گوت ئەوانە هەمووی تێکستی منن، تاهێزی هەبوو زلەیەکی لەبنی گوێی دام، گوتی نەوەی شێخ و ئەوشتانە شورەییە. هونەر لای من ئەوەندە پیرۆز بوو تەوهین و قسە زبرەکانی بابم نەبونە ڕێگر لەبەردەم قوڵبوونەوەم لەناو هونەر. ئێستاش تەمەنێک تێپەڕیوە بەسەر ئەو گۆرانییانە بەڵام من وەک شێخێک هەر شانازیان پێوە دەکەم." ...

November 5, 2020

"لە ئێستادا لە قۆناغی چوارەمم لە کۆلێژی کشتوکاڵ، ئەو کاتەی لە زانکۆی سەڵاحەدین وەرگیرام بۆ کچێکی بیست ساڵانەی وەک من لە ناوچەیەکی ساردی شاخاوی وەک باڵەکایەتی بۆ ناو هەولێر زۆر قورس بوو. قبوڵکردنی ئەو جەنجاڵییەی شار بە بەراورد بەو ئارامییەی باڵەکایەتی یەکجار دژوار بوو. جگە لەوەش لەوێ لەژێر سایە و سێبەری خێزان بووم لە هەموو ڕوویەکەوە. بەڵام لێرە هەڵگرتنی بەرپرسیارێتی ژیانی خۆم لە ئەستۆی خۆم بوو. جگە لەوە کۆمەڵێک زەحمەتی تر هەبوون کە تووشی پاڵەپەستۆ و شڵەژانی دەروونییان کردبووم، زۆر جار لە خۆمم دەپرسی، ئەوە منم لە ناوەڕاستی ئەم شارە گەورەیەدا بە تەنیا کاری خۆم بەڕێدەکەم؟، بەڵام شکور وردە وردە بە ناسینی کەسی نوێ و دۆزینەوەی هاوڕێی باش توانیم ڕابێم لەگەڵ بارودۆخەکە، ئێستا دوای چوار ساڵ هەولێر بۆتە بەشێک لە ژیانم و ئەو شارەم زۆر خۆش دەوێت. بە دوور کەوتنەوە لێی بەجۆرێک بیری ئەو شارە دەکەم کە هەرگیز لەو باوەڕەدا نەبووم نەک چوار ساڵ بەڵکو چوار هەفتەش لێی بمێنمەوە." ...

November 3, 2020

"کارکردن لە ڕاگەیاندن ئاواتی من بوو. کاتێک قۆناغی شەشم تەواوکرد ئەندامانی ماڵەوەو کەسانی چواردەورم هەموویان دژی ئەوەبوون بەشی ڕاگەیاندن هەڵبژێرم. هەتا زیاتر وادەی فۆڕم پڕکردنەوە نزیکتر دەبووەوە، زیاتر فشاری دەروونیم قەلەقی دەکردم. دەمگوت چۆن بتوانم خێزانەکەم ڕازی بکەم بۆ ئەوەی بتوانم ئەوە هەڵبژێرم کە خۆم دەمەوێت؟ بیرمە هەموو دژم بوون. تەنیا یەک هاورێم نەبێت کە دەردە دڵی خۆم بۆی باسکرد، بوو بە پاڵپشتم و هانیدام. وایکرد زیاتر لە جاران پێداگیربم لەسەر خەونەکەم و هەرگیز کۆڵ نەدەم. دواجار لە خێزانەکەشم برا گەورەکەم بووە پاڵپشت و هاندەرم. ئەوەی زۆرجار بە هاورێ و هاوپیشەکانمی دەڵێم ئەوەیە "سەرکەوتن پەیوەست نییە بە پلەو پۆستی بەرز، بەڵکو پەیوەستە بەوەی خولیاو ئارەزووتە، دەڵێم هەوڵ بۆ ئەوە بدەن و ئەوە هەڵبژێرن کە لەناخی دڵەوە دەتانەوێت و حەزی پێدەکەن". ئێستەش کە لە قۆناغی کۆتایی ئەو بەشەم، هەموو ساڵێک بە پلەی سێیەم دەرچووم، وە وەک پەیامنێر کاردەکەم. ئەوانەشی کە دژم بوون و دەیانگوت ناتوانیت، ئەوەتا دەبینن کە لەوە زیاتریش دەتوانم." ...

November 1, 2020

"لە تەمەنێکی زۆر لاویدا هاوسەرگیریم کرد، زۆر کەس پێیان وایە من هەڵەم لەو تەمەنە کەمەدا چوومە ناو ئەو پڕۆسەیە، بەڵام هەرگیز پەشیمان نیم لەو بڕیارەم و زۆر خۆشحاڵم لەو ژیانەی ئێستا کە تێیدام. کاتێک لەگەڵ منداڵەکانم دەچمە هەر شوێنێک وادەزانن خوشک و برای بچووکمن چونکە ڕووخسارم زۆر لەوە بچووکترە کە خاوەنی دوو منداڵ بم. زۆرم پێ خۆشە کە هێشتا لەسەر هێزی خۆم بم و کوڕەکەم ببینم ئەویش گەنج بێت. هەر ئەوەش هۆکار بوو کە زوو ژنم ‌هێنا، دەمویست منداڵەکانم لەگەڵ خۆم گەورەبن و هاریکارم بن. هاوسەرگیری سونەتی حەیاتە هەر دەبێت بیکەیت زوو یان درەنگ، بۆیە بەڕای من هەتا لەسەر هێز و بازووی خۆتی ئەو بڕیارە بدەیت سوودی خۆی دەبێت بۆت." ...

October 31, 2020

"من نەوەی مشکۆی گۆرانیبێژم، زۆر شانازی بە باپیرمەوە دەکەم چونکە بەڕاستی ئەو ڕێز و حورمەتەی هەمانە لەناو خەڵکیدا و بەتایبەت لە هەولێر، بەشێکی زۆری بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە نەوەی ئەوین. لەو تێڕوانینەی خەڵک بۆ ئێمە ئەوەم بۆ بەدیار دەکەوێت کە هونەرمەندانی کۆن خاوەنی هونەر ڕاستەقینە بوون بەجیاواز لە هونەرمەندانی سەردەم، ئێستا سەیر دەکەی خەڵکی خودی هونەرمەندەکە ناناسێ. ئەوانەی لە تەمەنی مشکۆی باپیرمدا بوون و ئێستا ماون پێم دەڵێن تۆ لە هەموو نەوەکانی زیاتر بەو دەچیت، هەر لەبەر ئەوەشە ئەو هاوتەمەنانەی ئەو کە ماون منیان خۆشدەوێت، سەیر لەوەدایە ئەوەندە لەو دەچم کەچی بەداخەوە دەنگم وەک ئەو خۆش نیە." ...

October 30, 2020

"دوو ساڵ زیاتر دەبێت خەریکی گوڵفرۆشیم، پێشتر شارەزایی ئەوەم نەبوو کە هەر ڕەنگە و مانایەکی خۆی هەیە. بەڵام ئێستا سەرەڕای ئەوەی ڕەنگەکان هەموو دەناسم، بۆنی گوڵەکانیش دەناسمەوە. بڕۆم بۆ هەر ماڵێک ئەگەر گوڵدان و باخچەیان هەبێت دەزانم هەستی ئەندامانی خێزانەکە چۆنە. بڕۆم بۆ هەر شوێنێک حەزدەکەم گوڵ و گوڵدان ببینم. کە بووم بە گوڵفرۆش هاوسەرگیریم نەکردبوو، ڕۆژانە خەڵک بۆ بۆنە و یادەکانیان بۆ گوڵ کڕین دەهاتن بۆ لام، بەتایبەت ئەوانەی گوڵیان بۆ خۆشەویست و هاوسەرەکانیان دەکڕی، زۆر سەرەنجیان ڕادەکێشام. ئێستا کە خێزاندارم بۆ ئەوەی هاوسەرەکەم بزانێت چەندم خۆشدەوێت، منیش زۆر جار گوڵی بۆ دەبەم بە دیاری، بۆ هەر گوڵێکیش بە پارە لە خۆمی دەکڕمەوە، بەم جۆرە ویستوومە قیمەت بۆ گوڵەکە و هاوسەرەکەم دانێم. من هاوسەرەکەم زۆر خۆشدەوێت و لەهەمان کاتیشدا گوڵەکانیشم خۆشدەوێت." ...

October 30, 2020

"هەستم دەکرد لە خوێندندا سەرکەوتوو نابم بۆیە بڕیارمدا واز لە خوێندن بێنم و دەست بکەم بە کارێک، سەرەتا وەک شاگردێک کارم دەکرد لە سەرتاشخانەیەک و خۆشم زۆرم حەز بە سەرتاشی بوو. بەردەوام بووم هەتا توانیم سەرتاشخانەی خۆم هەبێت و ببمە خاوەن کاری خۆم، بەڵام پاش ماوەیک بەهۆی کێشیەکەوە دوکانەکەم نەما. کۆمەڵێ کاریترم کرد، بەڵام سوودیان نەبوو بۆ من، بەو جۆرە نەبوون کە من دەمویست، بڕیارمدا بەڕێگەی قاچاخ سەفەر بکەم، لەوەشدا کۆمەڵێ کێشە هاتە بەردەمم و نەمتوانی سەفەر بکەم. پاش ماوەیەک گەڕامەوە سەر حەزەکەی خۆم و هەرچۆنێک بوو سەرتاشخانەکەم دانایەوە، ئاواتی زۆرم هەیە پێی بگەم و ڕێگری زۆریش هەیە بەڵام کۆڵ نادەم و بەردەوام هەوڵی بۆ دەدەم، گرنگترین شت ئەوەیە بە خۆت بڵێی مەڕوخێ." ...

October 27, 2020

"زیاتر لە 11 ساڵە سەرتاشم، من و زۆربەی خزمەکانیشم لەژێردەستی برایەکەم فێری ئەو کارە بووین. خودی خۆم لە ماوەی کارکردنمدا نزیکەی حەفتا بۆ هەشتا کەسم فێری کارەکە کردووە. جگە لەوەی لەپێناو خودا ئەوانم فێرکردووە و دڵخۆشم پێی، خۆشحاڵیشم کە زۆر لە فێرخوازەکان بەوەفان، ئێستاش زۆربەیان خاوەن دوکان و کاری خۆیانن کە دەچمە لایان من بە مامۆستای خۆیان دەزانن و تەنانەت شەرم دەکەن لەبەردەم من کار بکەن. هەرگیز بەموشتەریم نەگوتووە ئەوەنە پارەم دەوێت یان ئەو بڕە پارەیە کەمە، قەناعەتم بە هەموو بڕە پارەیەک هەیە کە وەریدەگرم، بۆیە پێم وایە ئەوەی هەمە لە ژیانمدا لە بەرەکەتی قەناعەت کردنە." ...

October 26, 2020

"جاران کە سەیری فیلمی کاوبۆییەکانم دەکرد وامدەزانی کە ئالەتی گیتار پەیوەستە بە کاتی جەنگ و ڕووبەرووبوونەوەی جەنگاوەران. سەرەڕای ئەوەی خۆم بەشی ئەندازیاری تەلارسازیم تەواو کردووە و ماوەیەک لەو بوارەدا کارم کردووە، بەڵام دواتر میوزیکم هەڵبژارد و خۆم فێری گیتار کرد، ئێستا کە خۆم ژەنیاری گیتارم، بە پێچەوانەی ئەو بیرکردنەوەی جارانم بیر دەکەمەوە. ئێستا مامۆستای باخچەی منداڵانم، گیتار دەژەنم و لەگەڵ منداڵەکان سەما دەکەین، سەمای سامبا و فلامینگۆ، هەڵدەپەڕین و هەڵبەز و دابەز دەکەین. کە منداڵەکان بەم شێوەیە دەبینم دەزانم لە ڕابردوو چیم لەدەست داوە کە منداڵبووم، بۆیە بۆ قەرەبووکردنەوەی منداڵیم هەندێک جار حەزدەکەم سەراپای جەستەم گوێچکە بێت بۆ گوێ گرتن بۆ مۆسیقا و گۆرانییەکان." ...

October 23, 2020

"کە لە مەکتەب بووم حەزم لە دەرسە زانستییەکان بوو، بەڵام کەتێک تاقیکردنەوەی بەکەلۆریم کرد 63م هێنا، دەرەجەیەکی زۆر کەم بوو، کۆمەڵێک کۆلێژی نزم وەریان دەگرتم کە من هیچیانم بەدڵ نەبوو، ئیتر چوومە بەشی کوردی لە زانکۆی بەغداد چونکە خۆم حەزم بە بینینی بەغداد دەکرد، دوای چوار ساڵ تەواوم کرد بەڵام هێشتا حەزم لە بەشێکی زانستی بوو. دوای چەند ساڵێک لە دەرس وتنەوە بووم بە بەڕێوەبەر لە قوتابخانەی کاوە. ئەم هەموو کاتە تێپەڕی بەڵام هێشتا حەزم لە خوێندن بوو بۆ بەشی زانستی، ئەوەبوو ڕۆژێک نووسراوێکمان بۆ هات دەورەیەکی بیریکاری ئەکرێتەوە بۆ مامۆستایانی زانستی لەگەڵ ئەو کەسانەی حەزیان لێیە، خێرا ناوی خۆم تۆمارکرد و گەشتم بە ئاواتەکەی خۆم، لە دوای تەواوبوونی دەورەکە هەتا ئەو ڕۆژەی خانەنشین کرام وانەی بیرکاریم وتەوە." ...

October 21, 2020

"کاتێک کەسێک دەکەی بەسەر مەشقی خۆت لەژیان پێت خۆشە زۆربەی ژیانت وەکو ئەو لێبکەی تەنانەت لە قژ و جلوبەرگیشدا. منیش لەبەر خۆشەویستیم بۆ مارسیلۆی بەڕازیلی قژم وەک ئەو لێکردووە، هەرچەندە لەو ناحیە بچووکەی خۆمان بەردەوام دەکەومە ژێر ڕەخنە و توانج. زۆر جار گوێبیست دەبم پێم دەڵێن ئەڵێی ژنە یان ئەڵێن زۆر عەیبە بۆتۆ قژت بەم شێوە هێشتۆتەوە، جارێک مامۆستاکەم لە قوتابخانە پێی وتم احمد ئەگەر قژت چاک بکەی وەعد پانزە دەرەجەت پێ ئەدەم منیش وتم مامۆستا ئەگەر ئەمساڵ دەریشم بچێنیت، قژم چاک ناکەم، باوکم زۆر پشتگیریم دەکات پێی خۆش نیە چاکی بکەم بەڵام دایکم بەردەوام شەڕیەتی لەگەڵم ئەڵێ ئەبێت قژت چاک بکەی." ...