Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

December 3, 2020

"هەر کە منداڵ بووم وازم لە خوێندن هێنا بەهۆی ئەو حەزەی هەمبوو بۆ بەخێوکردنی باڵندە، کە دەچووم بۆ خوێندن لە ڕێگاوە دەچووم بۆ ئەو دوکانانەی کۆتریان دەفرۆشت بۆ ئەوەی سەیریان بکەم. 24 ساڵ لەمەوبەر شار بەجێهێشت و چووم بۆ گوند بۆ ئەوەی ژیانم تەرخان بکەم بۆ بەخێوکردنی باڵندە، چونکە لە شار نەمدەتوانی ئەو کارە بکەم. بەهۆی ئەو حەزەمەوە ڕەخنەم زۆر لێدەگیرا بە تایبەتی لەلایەن خێزانەکەمەوە بەڵام هەر بەردەوام بووم. لە ئێستادا کچە بچووکەکانم لەگەڵمدا خزمەتی باڵندەکان دەکەن. باڵندەکان لە باشووری کوردستان، عێراق، لوبان و ئەوروپاوە هەناردە دەکەم، کاتێک گەشە دەکەن و زۆر دەبن لە رۆژئاوا دەیانفرۆشم. نزیکەی 50 جۆر باڵندەم هەیە وەک کۆتر، تاوس، نەعامە، و مریشک...

November 30, 2020

"لە چەند بوارێکدا کارم کردووە وەک دروستکردنی دەرگای ئەلەمنیۆم، ئاسنگەری، و ئێستا سیرامیک دەفرۆشم. کارەکەم زۆر مەترسیدارە کاتێک لە هەرێمی جزیرەوە دەچم بۆ هەرێمی فورات لە ترسی هێرشی فرۆکەکانی تورکیا. ناخۆشترین ڕۆژەکانم ئەو ڕۆژانەن کە لە کار دەڕۆمەوە و دەبینم دایکم یان باوکم نەخۆشە. و لەم جەنگەشدا هاوڕێم لەدەست داوە لەگەڵ کوڕە مامێکیشم. بەڵام بە ئازارترین هەواڵ کە تووشی شۆکی کردم، لەدەستدانی ئەو خۆشەویستییە یەک لایەنە بوو کە ماوەی پێنج ساڵی خایاند، پێیان ڕاگەیاندم ئەو کەسەی خۆشمدەوێت ڕۆیشتووە و شووی کردووە، بەتەنیا مامەوە و خەفەتی ئەو ڕۆژانەم هەر لە دڵدایە، بەڵام سەرەڕای ئەوەش بەردەوامم لە ژیان بەو هیوایەی داهاتوو شتێکی جوانی بۆ هەڵگرتبم." ...

November 29, 2020

"دوای ئەوەی لە قۆناغی نۆیەم وازم لە خوێندن هێنا دەستمکرد بە کاری دەلاکی، بەڵام لەبەر ئەوەی پارەم لە هاوڕێکانم و خەڵکی هەژار وەرنەدەگرت، باوکم داوای لێکردم کە واز لەو کارە بێنم چونکە زۆربەی کات بە خۆڕایی کارم دەکرد. دوای چەند ساڵێک دەستمکرد بە کاری چاککردنەوەی مەکینەی دروومان. خۆمم فێری ئەم کارە کرد و زۆر بە خێرایش فێربووم، لەبەر ئەوەی خایەتیم ئەکرد بە چوار ساڵ پێش ئەوەی دەستبکەم بەم کارە، هەر کاتێک مەکینەکانم کێشەی هەبوایە خۆم چاکمدەکردەوە. ڕۆژ بە ڕۆژ باشتر بووم لە کارەکەمدا، ئێستا کەم کەس لەم بوارەدا ئیش دەکات لە قامیشلۆ، لەبەر ئەوەی ئەم مەکینانە کەم بوونەتەوە و کەس بەکاریان ناهێنێت، ئێستا مەکینەی پێشکەوتوو هەیە لە کارگە گەورەکان بەکاردەهێنرێن. ئەمانە تەنها لە ماڵدا بەکاردەهێنرێن چونکە ئیشکردنیان خاوە. زۆر جاریش کە خەڵک مەکینەکەی ئەهێنێت بۆیان چاک بکەمەوە پارەیان پێ نییە بۆیە پارەیان لێ وەرناگرم. بەڵام منداڵەکانم فێری ئەم کارەی من نەبوون خەریکی خوێندن و حەزیان لە زانستە." ...

November 25, 2020

"هەر لە منداڵییەوە بەهرەی وێنەکێشانم هەبووە، کاتێک چوومە قوتابخانە لە پۆلدا لەسەر مێزەکان وێنەم دەکێشا وە لە ماڵەوەش لەسەر کتێبەکان. زۆرم حەز لە وانەی وێنە بوو، بەهرەکەم تێیدا پیشان دەدا و مامۆستاکەم هەمیشە دەستخۆشی لێدەکردم. تەنانەت داواین لێکردم چەند لەوحەیەک دروست بکەم بۆ ئەوەی هەڵیبواسن لە مەعرەزی خوێندنگەکەمان، ئەم جیاوازییەم لە خوێندکارەکانی تر وای لێکردم زیاتر پەرە بە خۆم بەم. لەسەرەتادا تەنها بۆ حەز ڕەسمم دەکرد هیچ پلانێکم نەبوو بۆ داهاتوو کە ببم بە وێنەکێشێکی شارەزا یان وێنەکێشێکی بەناوبانگ و ئەم هونەرە ببێت بە بەشێک لە ژیانم. بەڵام کاتێک بووم بە 14 ساڵ ڕۆژێک بە سوتفە ڤیدیۆی دروستکردنی یاریم ئەلەکترۆنیم بینی، کە چۆن کارەکتەرەکان دروست دەکەن و دواتر وردەکاری زیاتری بۆ ئەکەن و پاشان دەیجوڵێنن، زۆرم حەز لێبوو. لێرەوە ژیانم گۆڕا، ئامانجێکمدا بە بەهرەکەم و بڕیارمدا ببم بە دیزاینەری کارەکتەری یاری ئەلەکترۆنی و زۆر بە وردی دروستیان بکەن، تەنانەت بیرم لەوەش کردۆتەوە ڕۆژێک فیلم کارتۆنێکی زۆر کورت دروستبکەم." ...

November 18, 2020

"نۆ منداڵم هەیە، 3 کوڕ و ٦ کچ. چیرۆکی خۆشەویستی من و هاوسەرەکەم دەگەڕێتەوە بۆ پێش زەواج، ئەو کاتەی گەنج بووین و یەکمان زۆر خۆشەویست، بێ هیوای نەکردم و ژیانی هاوسەرگیریمان پێکهێنا، تا ئێستاش ئەو خۆشەویستییە هەیە لە نێوانماندا، تا ئێستا ئیزعاجی نەکردووم و منیش بەهەمان شێوە ئیزعاجم نەکردووە، هەموو کاتێک کە لێم دوورە هەست بەدووری ئەو ئەکەم. هەموو ئاستەنگییەکانی ژیان بەیەکەوە تێئەپەڕێنین. هیچ شتێک ناتوانێت دڵێک بۆستێنێت لە گەیشتن بەو شتەی خۆشیدەوێت. بەڵام ئەم جەنگەی لە سوریادا ڕوودەدات خۆشی و خەندەی لە دڵی کەسدا نەهێشتووە، هیچ پێکەنینێک نابینیت لەسەر لێوی خەڵک." ...

November 17, 2020

"من و خێزانەکەم سەفەرمان کرد بۆ دیمەشقی پایتەخت، بۆ ئەوەی لەوێ بخوێنم، لەوێ ئەدەبی ئینگلیزیم دەخوێند، باری داراییمان زۆر باش نەبوو، لەگەڵ خوێندنەکەمدا کارم دەکرد و زۆر هیلاک دەبووم،سەرەڕای ئەوەی خێزانەکم لەگەڵ ئەوەدا نەبوون کار بکەم چەند جارێک لە خوێندن وەستام بۆ ئەوەی بتوانم داهاتێک بۆ خۆم کۆبکەمەوە و مەسرەفی خوێندنەکەم بکەم. لەگەڵ ئەوەی دوای خوێندن دەچووم بۆ کار، چەندین جار توشی توانج و بێزارکردن بوومەتەوە کە بۆتە هۆی ئەوەی کارەکەم بەجێبێڵم و بچـم لە شوێنێکی تر کاربکەم. بەدەر لەوەش جەنگ هەبوو لە نێوان ئیسلامییە توندڕەوەکان و سوپای سوریا، بەوهۆیەوە ڕۆیشتن بۆ زانکۆ زۆر مەترسیدار بوو لەبەر ئەوەی بۆمبباران بوو. لەو کاتەدا بیرم دەکردەوە بڕۆم بۆ زانکۆ و نەگەڕێمەوە لەبەر مەترسیداری ڕێگاکە، چونکە خێزانەکەم زۆر خەمی منیان بوو و دایمەن قەلەق بوون." ...

November 17, 2020

"بیرمە کە تەمەنم 21 ساڵان بوو، چاکە لەناو خەڵکدا زۆر بوو لەچاو ئێستادا، کاتێک جەنازەیەک بە جادەیەکدا تێدەپەڕی، خەڵکی لەگەڵ خێزانی مردووەکەدا دەڕۆیشتن و یارمەتییان دەدان لە هەڵگرتنی جەنازەکە وەک خێرێک و چاکەیەک بەرامبەر خێزانی مردووەکە. زۆر بەو حاڵەتە کاریگەر بووم ئیتر منیش لەگەڵ جەنازەکاندا دەڕۆیشتم تا دەیانناشت، تەنانەت لە هەڵکەندنی گۆڕەکەش یارمەتیم دەدان، هەتا وای لێهات لەناو هەموو خەڵکی ناوچەکەدا بە گۆڕهەڵکەن ناسرام. هەر کەسێک مردوویەکی دەبوو یەکسەر منی بە بیردا دەهات کە تەنها من ئەم کارەم وەک خێر دەکرد بە خۆبەخشی، بانگیان دەکردم بۆ هەڵکەندی گۆڕەکان و ئامادەکردنیان. باش دەزانم لە دەستدانی کەسێکی ئازیزت چ هەستێکی هەیە، ، بۆیە پێیان دەڵێم ئێوە شتەکانی تر بکەن و گۆڕ هەڵکەندن و ئامادەکردنی بۆ من بەجێبێڵن بەتانیا. نکۆڵی لەوە ناکەم گۆڕهەڵکەندن زۆر قورسە. کە بووم بە 50 ساڵ پێویستم بە نەشتەرگەری بوو لە دەستمدا چونکە دەمارەکانم زیانیان پێگەیشتبوو بەهۆی هەڵکەندنی گۆڕەوە. بەڵام ئەمە نەیوەستانم چەند کەسێکم گرت کارم بۆ بکەن. دوای 8 ساڵ توانیم کۆمەک کۆبکەمەوە و جیهازی پێشکەوتوو بکڕم بۆ گۆڕ هەڵکەندن. خۆشترین شت لە ژیانمدا کاتێک دەخەوم زەمیرم مورتاحە، دڵنیام خەڵک دوعای خێرم بۆ دەکەن لەسەر کارەکانم." ...

November 15, 2020

"لە ساڵی 2019 هێزەکانی تورکیا دەستیان کرد بە هاتنە ناوەوە بۆ شارەکەمان و دەستیان کرد بە قەسف کردنی شارەکە لەلایەن هێزی ئاسمانی و وشکانی، ناچار بووین شارەکە بەجێبێڵین بۆ پاراستنی خێزانەکەم. نزیکی پێنج کیلۆمەتر لە شار دوورکەوتینەوە، هەر شەوەی لە شوێنێک دەماینەوە لە دەرەوە، بە گریانەوە دەڕۆیشتین بێ ئەوەی بزانین بۆ کوێ دەڕۆین. چەند ڕۆژێک دواتر چووین بۆ حەسەکە لە خوێندنگەیەک ماینەوە بۆ چەند ڕۆژێک، وە مەشهەدێک کە هەرگیز لەبیری ناکەم، قافڵەکەمان لەلایەن فڕۆکەکانی هێزەکانی تورکیاوە بۆمبباران کرا، هەموو شتێک لەبەردەممان تاریک بوو، جەستەی خەڵکەکەم دەبینی لەسەر جادەکان. من هەرگیز هیوا لەدەست نادەم و ڕۆژێک دەگەڕێینەوە بۆ شارەکەمان و لەژێردەستی تورکیا ڕزگاری دەکەین." ...

November 14, 2020

"تەمەنم 13 ساڵە، لەگەڵ منداڵەکانی دراوسێمان یاری دەکەم و کاتێکی خۆش بەسەردەبەم، وازم لە خوێندن هێناوە لەبەر ئەوەی خێزانەکەم باری داراییان باش نیە و ناتوانن بمنێرن بۆ خوێندن. لە ئێستادا باوکم لە دەرەوەی وڵاتە لە پێناو دابینکردنی بژێوی بۆ خۆی و ئێمەش، دوای وازهێنانم لە خوێندن و سەفەر کردنی باوکم، کار دەکەم و کار و باری ماڵەوەش بەڕێ دەکەم، لەبەر ئەوەی گەورەترین منداڵی ماڵەوەم. کاری ئاسنگەری دەکەم، کارێکی قورسە بەڵام ناچارم بیکەم بۆ ئەوەی پێداویستی ماڵەوە و خوشکە بچوکەکانم دابین بکەم، هەتا گەڕانەوەی باوکم. کاتێک هاوڕێکانم دەچن بۆ خوێندن و منیش بۆ ئیش، هەست بە ئازارێک دەکەم لە دڵمدا، چونکە حەزم لە خوێندنە." ...

November 12, 2020

"ساڵی 2015 تەقینەوەیەکی تیرۆریستی ڕوویدا لە ئاهەنگی نەورۆزدا، لە ناو قەرەباڵغییەکی زۆردا کە منیش لەوێ بووم. بریندار بووم و جەستەم لە 43 شوێن بریندار بوو و هاوڕێکانیشم بریندار بوون. ئاهەنگەکە لە ناوەڕاستی شاردا بوو، من و سێ هاوڕێم بڕیارماندا بڕۆین بۆ ئەوێ و بەشداری بکەین. لەو کاتەدا کارەساتەکە روویدا کە چەند سانییەیەک ئەبوو بەلای منەوە، هەموو ئەوەی بیرمە لەسەر زەوی کەوتبووم و دەنگێکی ئیزعاج لە گوێمدا بوو، هەستم بە برینەکانم نەدەکرد سەیری دەوروبەرم کرد هەموویان کەوتبوون لەسەر زەوی و گیانیان هەمووی خوێن بوو، ویستم هەڵسمەوە و یارمەتییان بدەم، ڕەفیقەکانم بەحاڵ دەناسییەوە ئەوەندە بریندار بوو بوون بەڵام منیش دوای تۆزێک لە هۆش خۆم چووم، کاتێک هۆشم هاتەوە لە نەخۆشخانە بووم و پێیان وتم هاوڕێکانم دیار نین دواتر بۆم دەرکەوت ئەوان لە نەخۆشخانەی تر چارەسەر وەردەگرن. شەوێکی زۆر ناخۆش بوو بۆ هەموو خەڵکی ناوچەکە.لەسەر جێگا مامەوە بۆ جەند مانگێک هەتا چاکبوومەوە، لەگەڵ هاوڕێکانمدا لە پەیوەندیدا بووین لە ڕێگەی ئینتەرنێت. ئەوە یارمەتیدام هێز بەمەوە بە خۆم و بڕیارمدا بەردەوام بدەم بە ژیانی ئاساییم." "دوای دوو ساڵ، لە ساڵی 2017 توشی صەدمە بووم کاتێک پێیان وتم صەرەطانمە، زۆر بێتاقەت بووم و بە خۆمم دەوت بۆ هەر من؟ بۆچئ قەدەر م وایە ئەم هەموو ناخۆشییەم بەسەر بێت، لە تەقینەوەیەک نەجاتم بوو ئێستا نەخۆشییەکی قورسمە. سەفەرم کرد بۆ دیمەشق بۆ وەرگرتنی چارەسەر، زۆر قورس بوو ئەو چارەسەری کیمیایی و تیشکییەی وەرمدەگرت. ئەو هەموو ترس و دڵەڕاوکێیە وەک مردن وابوو بۆ من. ژیان بۆ من وەستابوو ئەو ماوەیەم قورسترین کاتی ژیانم بوو، نزیکی ساڵێک مامەوە هەتا چارەسەرەکەم تەواو بوو وە چاک بوومەوە. هەر لە کۆنەوە بەوە ناسراوم کە لیمۆ زۆر دەخۆم. ڕؤژی نزیکی کیلۆیەک لیمۆ دەخۆم، یان دەیکەم بە شەربەت یان دەیکەم بەسەر خواردنەکانمدا، لەوانەشە ئەوە یارمەتی دابم لەم نەخۆشییە چاک ببمەوە." ...

November 10, 2020

"لە بنەڕەتدا خەڵکی ئەرمینیام، کاتی جینۆسایدی ئەرمینیا باوکم هات بۆ قامیشلۆ. کاتی خزمەتی سەربازیم لە هێزی سوریا، نێردرام بۆ بەشی میکانیک، پێم وتن کە من دوکانی دەرمانی وشکەم هەیە و هیچ شتێک لە میکانیک نازانم. وتیان ناکرێت ئەرمەنی بیت و میکانیک نەزانیت. ساڵی 1960 باوکم دوکانێکی دەرمانی وشکەی کردەوە ئەو کاتە 16 ساڵان بووم، لەو کاتەوە لەو دوکانەدا کار دەکەم. ئەوەنە هۆگری دوکانەکە بووم ناتوانم ڕۆژێک لێی دوور بم. تەنانەت کاتی قەدەغەی هاتووچۆش بەهۆی کۆرۆناوە دەهاتم لەبەردەم دوکانەکەم دادەنیشتم." ...

November 9, 2020

"ماوەی 40 ساڵە لە بواری چاککردنی هیتەردا کار دەکەم، کە بە جۆرێک لە سوتەمەنی ئیش دەکات. ئەم کارە لە یەکێک لە پیشەسازەکانی شارەکەمەوە فێربووم، تەنها لە زستاناندا ئیشم زۆرە، هەموو ساڵەکە چاوەڕێی ئەم وەرزە دەکەم. لە ماوەی کارکردنمدا دوچاری هیچ نەبوومەتەوە تەنها ئەوە نەبێت هەندێک مشتەری تەعامولیان خۆش نەبووە. شتێک کە زۆر گران و هەزەلیشە لەهەمان کاتدا، هەموو ڕۆژێک کە لە ئیش دەڕۆمەوە جلەکانم و دەستم زۆر پیس بووە، خێزانەکەم پێم دەڵێت جلەکانت لە دەرەوە دانێ و دەستیشت بشۆ." ...