Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

January 30, 2021

"هیچ کاتێک له ژیان نائومێد نەبووم و قەت حەسرەتم بۆ پول و ماڵ نەخواردووە، بەس لەشێکی ساغ و ژیانێکی خۆشم لەگەڵ بنەماڵەکەم هەبێت. هەموو کارەکانم له کاتی خۆیدا دەکەم، بۆیە حەسرەتم نەخواردووە و نیمە بۆ کارێک که نەمکردووە. قسەی کەس له دڵ ناگرم و مرۆڤێکی ساده و دڵپاکم. به بڕوای من هەموو کەسێك له ژیانیدا ترسی له شتێک هەیه، من وەکو خۆم له ژیانی ئەمڕۆدا له مردن دەترسم و دڵەڕاوکیێم هەیە. له دوا تەمەنی 21 ساڵییەوه که دەستپێکی ژیانێکی تازەبوو بۆ من تەواو پێویستبوو کە هەڵسوکەوتەکانی خۆم بگۆڕم و وەکو خانمێک ڕەفتار بکەم. هاوسەرگیری ئەوەڵجارم به خۆشەویستی نەبوو، بەڵام دووەم به خۆشەویستی بوو، ئێستاش زۆر دڵخۆشین بەیەکەوە. بە ڕای من ژیان ئەبێ وابێت و حەیفە تەواوی تەمەنت بە حەسرەت بۆ هاوسەرێکی باش بە سەر نەبەیت. ئەوەی کە خۆت نەجات بدەیت لە ژیانێکی کە خۆشەویستی تێدا نییە زۆر گرینگە، دوو کوڕم هەیە و ئێستا ئاواتمان ئەوەیه کچمان هەبێت چونکە کچ لای ئێمە ڕووناکی ماڵە. فەخر دەکەم کە دایکم و هەم ژنم و هەم هاوسەر، له لای من هیچ فەرق لەنێوان ژن و پیاو نییه و مافەکانیان بەرامبەرە بۆیه ئاوات ناخوازم پیاو بایم". ...

January 29, 2021

"لە هەموو شتێک زیاتر لەوە دەترسم کە بنەماڵەکەم لەدەستبدەم، بۆیە نەمتوانی لێیان دووربم و دوای ئەوەی کە دەرس و زانکۆم تەواوکرد، هاتمەوە بۆ گوندەکەمان بۆلای بنەماڵەم. خۆشترین کاتی ژیانم ئەو کاتانە و ئەو چرکانەیە کە بتوانم مرۆڤێکی بەسوود بم بۆ دنیا. بۆیە زۆربەی کاتم بۆ خزمەت بە خەڵکی و گوندەکەم داناوە کە ئێستا بەرپرسیانم، بەتەواوی خۆمم لە بیرچۆتەوە و ئەمە بێزارم دەکات. بێزار ئەبم ئەگەر بە ئامانج و ئاواتەکان نەگەم. هیچ شتێک لەم ژیانە نەیتوانیووە ڕێگری بکات و ئازارم بدات جگە لە کات. لەو ماوەیەی کە بۆمەتە بەرپرسی گوند، تا ئەو جێگە کە توانیوومە بە فکری خەڵکدا بووم بە تایبەت گەنجەکان. باشترین کارێک کە لە گوند کراوە رێکخستنی زەوی فۆتبال بوو لە باشترین جێگەی گوند. زۆربەی مناڵان و گەنجانی گوندەکە دەڕۆنە ئەوێ و سەرگەرمن، و زۆر دڵخۆشن بە کایە لە ئەوێ". ...

January 27, 2021

"بێگومان هەموو کەس له ژیانیدا خۆشی و ناخۆشی دەبینێت، منیش کاتوساتی خۆش و ناخۆشم هەبووه ناخۆشترین کاتی ژیانم ئەو وکاته بوو که کوڕەکەم لەدەستدا و شەهید بوو. ئەوەی کە جگەرگۆشەکەت بێ ئەوەی ئاخرین جار بیبینیت و بڕوات زۆر سەختە. ئەم شێوازە مەرگە بۆ ئێمەی دایکان قورسترە تا ئەوەی کە ڕۆڵەت لە پەنای خۆتان بێ و بتوانی بۆنی بکەیت و لە باوشی گری. ئامۆژگاریم بۆ خەڵک ئەوەیه که چاکبن و لەگەڵ یەک فێڵ و مەکر بەکارنەهێن. گەورەترین ئامانجم ئەوەیه هەمیشه ژیانێکی خۆشمان هەبێت به دوور له دەرد و بەڵا .له هیچ کارێک که له ژیانمدا کردوومه پەشیمان نیم و هەموویانم به گیان و دڵ کردووه .له ژیانمدا هەڵەی زۆر بەرامبەرم کراوه، بەڵام من هەمووکات بەخشیانمە. خەفەتم له دڵمدا ڕانەگرتووە و هاوسەرگیرییەکەم بە خۆشەویستییەوە بووە، ئێستاش دڵخوشین پێکەوە و شادم لەگەڵی خودای لێ رازی بێت". ...

January 25, 2021

"كاتێك لە تەمەنی ٧ ساڵیدا باوكم لەدەستدا، دایكم بوو بە نیشتەی من و سێ خوشكم. دایكم زۆری كوێرەوەری بە مەوە كێشا، منیش دەمدیت كە دایكم چەندە ئەزێت دەكێشێ تا بەخێومانكا، ھەر بەوھۆیەوە منیش دەستم بە كار كرد و تەنانەت ڕۆژانی پشوودانیش ھەر دەچوومە كارێ و ھەرچی پەیدام دەكرد دەمدا بە دایكم بۆ بژێوی ژیانمان. دوای وەی كە دیپڵۆمم وەرگرت نەفەرێك بۆ كاركردن بانگیكردم، دوای وەی كە كارەكەم تەواوكرد گوتی ئەرێ فڵانی ئەمە لێرە كاری ئاسن و جۆشكاری و ئەو كار و بارەی دەكەین، بۆ نایەی دەگەڵ ئێمە كارێ بكەی. منیش قەبوڵم كرد، بەڵام دوای ماوەیەك ھەستمكرد ئەوانە لە كارەكەیدا زانا نین و پێشنیارم پێدان كە دەگەڵیان ببم بە شەریك، ماوەیەك كە كارمكرد ھەستمكرد دەبێ بۆخۆم بەتەنیا كار بكەم و لێیان جیابوومەوە". "بە پێی وەی كە من لەمێژ بوو كاری جۆشكاری و ئیسكلێتبەندی بینام كردبوو، خەڵكێكی زۆر بڕوایان بە كارەكەم بوو و زۆربەی ئەو بینا بڵیندانەی شاری مەھاباد من جۆشكاری و ئیسكلێت بەندیم دەكرد. بەڵام دەبوو ژێر چاوەدێری ئەندازیاری بینا واتا عومران كار بكەم و دەبوو ئەوان ڕازیدەری كارەكەی من بن، جا ھەر بە پێی وەی كە من كارەكەم دەزانی و كابرای ڕازیدەر، ئەندازیار بوو زۆر جاران بە زۆری كاری ھەڵەی دە جۆشكاریدا بە من دەكرد، ھەر چەندی دەمگوت ئەوە ئاوا نابێ دەیگوت ئەمن ئەندازیارم و تۆ دەبێ ژێر چاوەدێری من كار بكەی و زۆربەی كاتەكان تووشی كێشە دەبووین لەسەر ئەو باسانە. ھەر ئەوە بوو بە ھۆی وەی كە من لە تەمەنی ٤٣ ساڵیدا و دوای ٢٥ ساڵ كاركردن بڕۆم بۆ زانكۆ و ببم بە ئەندازیاری بینا. ئێستا دوای ئەو ھەمۆ ساڵە كاركردن و دەرس خێندن شكور بۆ خودا بە ھەموو شتێك گەیشتووم و قەت شوكری خودای تەواو ناكەم كە ھەموو كات لە پشتم بۆ و یارمەتی داوم". ...

January 23, 2021

"چەن ساڵ پێش بۆ یەکەمجار شروعمکرد کارکردن لە رستوارنێک کە پێش ئەوە هیچکات چێشتم لێنەنابوو، بەڵام کار لە رێستوران بووە هۆی ئەوە دەستپێبکەم تا ئەو رادە کە چەن چێشتم بەیەکەوە دروستدەکرد و ئەوەندە بە توانا بووم کە زۆربەی کارەکانی رستورانم لەئەستۆ دەگرت، ئەمە بووە هۆی ئەوە کە بزانم چەندە بەتوانام و زۆربەی هاوڕێکانم و حەتا ساحێبی رستۆران هەموویان پێم شانازییان دەکرد. مودیریەتێکی باشم لە سەر کارەکانم هەبوو با وجودی ئەوەی کە تەواوی هەفتە کارمدەکرد. ئاخری هەفتانەش ئەرۆیشتم بو کێو تا جەستە و رۆحم ئارام بکەمەوە. کچەکان دەتوانن لە سەر پێی خۆیان بوەستەن، فەقەت ئەبێ بە خۆیان ئیمانیان هەبێ من باوەڕم بەوەیە هیچ فەرقمان نییە فەقەت بە توانایەکان ئەتوانین فەرقمان ببێت". ...

January 21, 2021

"حەوت مانگم دەبێت کە بابم فەوت دەکات و دوایی لە گەڵ دایکم و ژنی ئەوەڵی بابم گەورە دەبم، ئەوندە لەگەڵم باش بوو و ئێستاش باشە لەگەڵم کە بە ئەو ئەڵێم دایکە زۆرم خۆشبووە و خۆشمئەوێت. هەمووکات بێقەرارە و بەتەمایە برۆمە لای چونکە خۆی مناڵی نەبووە و نییە. کاتێک کە دێتە لام بخەفێت یا دێت بۆ ماڵەمان لیباسەکانی قایم دەکەم و خۆی ئەبەسمە خۆمەوە با نەڕوات. هەر ڕۆژ پیرتر دەبێت و ناتواناتر بۆیە زۆر نیگەرانیم و خەفەتی بۆ دەخوم. مناڵم ئێستە بەڵام لە داهاتوو هەر کارێک بتوانم بۆی دەکەم دەچمە لای و تەنیاییەکانی پر دەکەمەوە". ...

January 18, 2021

"من بەپێی وەیكە خولیایێكی زۆرم سەبارەت بە میراتی پێشینیان ھەیە لە ساڵی ١٣٧١ ھەتاوی وەك ھاوكاری ئیفتخاری ئیدارەی میراتی ڕۆشەنبیری بۆ پاراستنی شۆنەوارە مێژوویەكان و میراتە بەجێماوەكانی پێشینیان دەستم بە كار كرد. شۆنەوارگەلێكی زۆرم دیتەوە و بە وێنە و فیلم و گوزاریش تۆمارمكردن و ھەر بەو ھۆیەشەوە دەستم داوەتە دروستكردنی پەیكەری شۆنەوارە مێژووییەكان و ھەروەھا چەندین پەیكەرە لە وێنەی ئەو ئاسەوارانە، چونکە خەڵكی ئێمە لە ڕابردووی خۆیان بێخەبەرن و نازانن ئێمە چ مێژوویەكی پرشەنگدار و چیھا كەسایەتی ناودارمان ھەبۆ، من بەو كارە دەلاقەیەك بەرەو ڕووی بینەر دەكەمەوە و دەیبەمەوە ئەو سەردەمی كە بە بینینی ئەو پەیكەرانە بێتەوە پێش چاویان كە پێشینیانی ئێمە چۆنبوون و چەندەمان بنچینە و بنەڕەت ھەیە. بۆخۆشم پێمخۆشە بەو ھونەرەوە ژیانێكی ھەتاھەتاییم لە نێو خەڵكدا ھەبێ و لە داھاتووشدا ئەوانەی كارەكانم دەبینن و بە دڵیان دەبێ یادم بكەن". ...

January 17, 2021

"چەن کەسم شەهید بوگن. چەن ساڵ ئەبێت کە بە تەنیا دەژیم، کچەکانم مێردیان کردووە و تەنیا کوڕێکم هەیە کە ئەویش لەگەڵ خاتوونێکی عەجەم هاوسەرگیری کردووە. لەم ساڵانە بە بۆنەی خزمێکمان لەگەڵ گیا دەرمانییەکان ئاشنا بۆم، ئەو گۆتی کە بۆی کۆکەم و دەستمکرد بە گەڕان لە کەژوکێوەکان و لە گەڵای داری بڵچ و بەی تا ڕیشەی گیاکان هەموویم کۆکردەوە. تەواوی ژیانم بوو بە گیا و کۆکردنەوەی. خەڵک پێیان سەیرە ئەم هەمووەم چۆن کۆکردووە. بەڵام هەر جار و هەر رۆژ کە ئەڕۆم لق و چڵیش بێت دەیتێرمەوە. لەوانەیە ماڵەکەم تەنیا جێگەی دانیشتنی خۆم دەبێتەوە. هەر ساڵ ۱۵_۲۰تمەن لە ئەمانە فرۆشم هەیە. موحتاجی هیچ کەس نیم و بە مناڵەکانیشم کۆمەک دەکەم". ...

January 14, 2021

"باوكم ئەو دوكانەی دانا، خەڵك ئەگەر سەماوەر و كەتری یا عەلادین و پەڕەمێزیان لێ خرا دەبوو یا دووكەڵی دەكرد یا پڵیتەكەی دەبوو بگۆڕدرێ یا سەماوەر و كەتری بەریان دەگرت بۆی چاک دەكردن. ھەڵبەت دوای وەی كە خەڵك توانییان لە نەوت كەڵک وەربگرن، چونکە پێشتر ئەو كارانە بە دار یا ڕەژی دەكردران من ھەر لە منداڵێوە دەگەڵ باوكم دەچووم بۆ دووكان و كارم دەگەڵ دەكرد. بەڵام دواتر بە تەواوی دەستمكرد بەو كارەی و ئێستاش ھەر لەسەری بەردەوامم. كارەكەم بە ھۆی وەی كە دووكەڵی زۆر تێدایە یا زۆر جاران دەبێ بە ئەسید و مەوادی شیمیایی كارێ بكەم بڕێك مەترسیدارە و دەبێ زۆرم ئاگا لە خۆم بێ. ھەڵبەت ئێستاش بە ھۆی كەڵك وەرگرتنی خەڵك لە گاز، سەماوەرەكان بوون بە گازی و یا زۆربەی خەڵك لە كەتری بەرقی یا كەتری سەر گازی بۆ چا سازكردن كەڵك وەردەگرن و ھەر ئەوەش بۆتە ھۆی وەی كە كاری من لە جاران كەمتر بێ، بەڵام دیسانیش ھەر لە خودای بەزیاد بێ. شكور بۆ خودای دەتوانم بژێوی خۆم و ماڵ و منداڵم بە ڕسقی حەڵاڵ پەیدا كەم". ...

January 12, 2021

"ساڵی ١٣٥٨ ھەتاوی بە نمرەی زۆر چاک دیپڵۆمم وەرگرت و وام دانابوو كە بڕۆم بۆ زانكۆ و پێم خۆش بوو ببم بە ئەندازیاری كشتوكاڵ، بەڵام بە ھۆی ھێندێك كێشە كە لە ژیانمدا پێشھات نەمتوانی بڕۆمە زانكۆ و ئەوكات باوكم فرۆشیاری بە دەستەی شتی بەقاڵی بوو، منیش ھاتمە لای باوكم و لە دوكان خەریكی ئیش كردن بووم. دوای چەن ساڵێك باوكم نەخۆش كەوت و نەیتوانی ئیتر بێتەوە بۆ دوكان و بە منی سپارد. منیش دوای ماوەیەك ھەستمكرد ئەو ئیشە قازانجی زۆر كەمە و دەبێ بیگۆڕم، ھەر بۆیە شۆنێكم وەك كارگا دانا و شیر و ماستی لە ئاوایێكان دەكڕمەوە و لە كارگا دەیانكەم بە پەنیر و دۆ و ڕۆن و ئەو جورە شیرەمەنیانە و پاشان دەیانھێنم لێرە لە دووكانێ دەیانفرۆشمەوە. ھەرچەند كە من لە ئەوەڵ ڕا پێمخۆش نەبوو ئەو ئیشە بكەم، بەڵام ھەرچۆنی خودا بۆت ببڕێتەوە ھەروا دەبێ. خودا پێی سەڵاح بوو ببم بە گۆچانی دایك و باوكم و ئاگم لێیان بێ. تا ئێستاش ھەر بە عەلاقەوە ئیشم كردۆ و خودا ھەموو كات ئاگای لێ بوومە". ...

January 10, 2021

"پێنج ساڵان دڵداری یەکتر بووین قەدیم، زەمانی ژن بە ژنە بوو بۆیە نەماندەتوانی هاوسەرگیری بکەین. بەڵام دوایە کێشەی ژن بە ژن لە نێو کۆمەڵگا لاچوون و هاوسەرگیریمان کرد. دوای هاوسەرگیری و چەند ساڵ لەگەڵ بنەماڵەبوون ماڵمان جوودا کردەوە و ئێستا لێرە دەژین. خۆشیشمان دیووە و ناخۆشیشمان دیون. خۆشترین ڕۆژی ژیانم ڕۆژی زەماوەندەکەم بوو وە لە دایکبوونی یەکەم کوڕم واتە یەکم منداڵم. ناخۆشیم زۆر دیوون، هێندێک کێشەی بنەماڵەیی بوو هەر ئەوەش دووچاری نەخۆشی کردم و ئێستاش کێشەی جەستەم هەیە. ئامۆژگاریم بۆ داهاتوو هەموو ئەوانەی وا یەکتریان خۆشدەوێ بە یەک بگەن. ناخۆشیش کە هەموو کەس دەیانبینێ و لە دەستچوونی ئەزیزانن. لای ئێمە لە پێش خەتنە و سۆنەتی کچانیان دەکرد وا بزانم تەرسناکترین کاتی ژیانی هەر کچێک ئەو سەردەمە ئەوە بوو، بەداخەوە ئەونە ترسناک و ناحەزە کە تا هەتا هەتایی لە سەر ژیانمان دەمێنێت". ...

January 8, 2021

گەورەترین چتێک کە لە ژیانم لە دەستم داوە هاوسەرەکەم بوو. ژیانی هاوبەشیمان بە خۆشەویستی نەبوو، پێش ئەوەی مێرد بکەم لەگەڵی نەمدیبوو 15 ساڵم بوو. وە ئەو کات وا بوو زۆربەی کچەکان نەیانئەزانی لەگەڵ کێ مێرد دەکەن. درۆستە زۆربەی کات مێردەکان لەگەڵ ژنەکانیان باش نین و بە بۆنەی پیاوبوون و زۆرداری پیاوان لە کومەڵگا زاڵ ئەبن لە سەر ژنان، بەڵام هەر ئەلێم کە خۆشترین کاتی ژیانم ئەو کاتانە بوو کە لەگەڵ مێردەکەم بووم. 17 ساڵە مێردەکەم مردووە و بە بۆنەی ئەوە لای مناڵەکانم بم دووبارە مێردم نەکردەوە. بازێک شەو دادەنیشم بۆ تەنایی خۆم ئەگریم. شوکر مناڵەکانم زۆر خۆشیان ئەوێم و هەمیشە زەنگم بۆ لێ ئەدەن و هەواڵم ئەپرسن بەڵام جار جارێک پێش دێت کە موشکلێکت بۆ پێش دێت و هیچ کەس بە دەورت نییە و رووت نیە و ناکرێت کە مۆزاحمی منداڵەکان بیت ئیتر ئەو کاتانە لە ژیان بێزار ئەبیت. ئامۆژگاریم بۆ خەڵک ئەوەیە کە ئەگەر ژیانی هاوبەشی پێک دێنن ئەبێ بیرکەن کە یەکجار ببێت نە ئەوەی کە زوو مێردکەن و دوای ماوەیک نەتوانن سەبووری کەن ژیانیان بشێونن. پیاو لە دەرەوە ماندوو دەبێت و بەعزێک کچان بە ئەمە نازانن کە ئەبێ سەبوور بن لەگەڵ مێردەکانیان". ...