Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

November 6, 2020

"کە تەقدیمم کرد بۆ خوێندنی ئامادەیی دەرەجەیەکی زۆر بەرزم هێنا، سێیەم بووم لەسەر ئاستی سەریکانێ و شەشەم لەسەر ئاستی حەسەکە. دوای تەواوکردنی ئامادەیی بۆ ساڵێک لە خوێندن وەستام بەهۆی ئەو هێرشانەی لەسەر شارەکە بوون ساڵی 2012، هەموو تۆمارەکانی خوێندنم سوتا ناچار لە دیمەشق تۆمارەکانم وەرگرتەوە و دەستم کردەوە بە خوێندن لە لازیقیە، لەگەڵ خوێندنەکەم لە دەرمانخانەیەکیش کارم دەکرد بۆ ئەوەی خیبرە پەیدا بکەم و زۆریش سوودم لێبینی. ساڵی 2016 زانکۆم تەواو کرد و دەرمانخانەیەکم دانا. لەسەرەتادا زۆر دەترسام لەبەرئەوەی چارەنووسی نەخۆشەکانم لەدەستدا بوو. بەڵام ڕۆژ بە ڕۆژ سیقەی زیاترم بەخۆم کرد. لە کۆتاییەکانی 2019 وڵاتی تورکیا هێرشێکی بۆسەر شارەکەمان دەستپێکرد بۆ داگیرکردنی تەنها ئەونەمان لەدەست هات هەڵبێین و چارەسەری بریندارەکان بکەین. پاشان لە قامیشلۆ نیشتەجێبووم و پێنج مانگ لەمەوبەر دەرمانخانەیەکی ترم کردەوە." ...

November 5, 2020

"لە ئێستادا لە قۆناغی چوارەمم لە کۆلێژی کشتوکاڵ، ئەو کاتەی لە زانکۆی سەڵاحەدین وەرگیرام بۆ کچێکی بیست ساڵانەی وەک من لە ناوچەیەکی ساردی شاخاوی وەک باڵەکایەتی بۆ ناو هەولێر زۆر قورس بوو. قبوڵکردنی ئەو جەنجاڵییەی شار بە بەراورد بەو ئارامییەی باڵەکایەتی یەکجار دژوار بوو. جگە لەوەش لەوێ لەژێر سایە و سێبەری خێزان بووم لە هەموو ڕوویەکەوە. بەڵام لێرە هەڵگرتنی بەرپرسیارێتی ژیانی خۆم لە ئەستۆی خۆم بوو. جگە لەوە کۆمەڵێک زەحمەتی تر هەبوون کە تووشی پاڵەپەستۆ و شڵەژانی دەروونییان کردبووم، زۆر جار لە خۆمم دەپرسی، ئەوە منم لە ناوەڕاستی ئەم شارە گەورەیەدا بە تەنیا کاری خۆم بەڕێدەکەم؟، بەڵام شکور وردە وردە بە ناسینی کەسی نوێ و دۆزینەوەی هاوڕێی باش توانیم ڕابێم لەگەڵ بارودۆخەکە، ئێستا دوای چوار ساڵ هەولێر بۆتە بەشێک لە ژیانم و ئەو شارەم زۆر خۆش دەوێت. بە دوور کەوتنەوە لێی بەجۆرێک بیری ئەو شارە دەکەم کە هەرگیز لەو باوەڕەدا نەبووم نەک چوار ساڵ بەڵکو چوار هەفتەش لێی بمێنمەوە." ...

November 5, 2020

“Berê mala me li gund bu, di sala 1992an de me koçî navenda Mêrdîn kir. Aniha mala me li navenda Mêrdîn e. erd û darên me jî li gundin, Dawîya heftê em tên wan av didin. Berê tu kar ne dima ku me nedikir Lê piştî em çun bajaran êdi tu kar bi me nabe, Em nikarin li ser xwe herin û werin. Em sere şeveqê radibun û em diçun paleyîyê. Heta nîvro me paleyî dikir. Piştre em dihatin bin sîya daran. Em diçun malê û me şîv çêdikir, me şîr germ dikir û me di meyand, me 2 teşt nan li tenûrê dixist. Me mal dida ser hevdu û paqij dikir w Me ava xwe ji kanîyê bi pîya tanî malê. Seknandin ji me re tune bu. Betlandin û êş di canê me de tune bu. Me bîra nexweşîyê nedibu. Aniha rehetî heye lê bi qasî rehetîyê nexweşî jî heye” ...

November 4, 2020

"بەهۆی خراپی باری داراییەوە نەمتوانی بەردەوامی بە خوێندنەکەم بدەم، لەگەڵ خێزانەکەمدا دەژیام لە خانوویەکی گڵدا بەڵام بەهۆی بچووکی خانووەکەوە دوو ساڵە من لەگەڵ بانگخوازی مزگەوتەکەدا دەژیم. پێشتر لە بواری چارەسەی فیزیایی و ڕاگەیاندن و تەنانەت لە بواری سینەما و شانۆشدا کارم کردووە، لە ساڵی 1997 بەشداری شانۆی "ماسییە ئاڵتونییەکە"م کردووە. بەڵام بەهۆی قەڵەوییەکەمەوە ماوەی 10 ساڵ دەبێت هیچ کارێکم وەرنەگرتووە و تەنانەت لەلایەن خەڵکیشەوە گاڵتەم پێ دەکرێت کە کاریگەری دروستکردووە لەسەر دەروونم. چوار زمان دەزانم، ئینگلیزی و عەرەبی لە مەکتەب فێربووم، زمانی کوردیش زمانی دایکە و زمانی تورکی لەڕێگەی تەلەفزیۆنەوە. سەرەڕای شارەزایم و خیبرەکانم نەمتوانی هیچ ئیشێک وەرگرم، زۆربەی ئەو ئیشانەی تەقدیمم کردووە لەبەر قەڵەوییەکەم وەرنەگیراوم، ئەوەش زۆر بێتاقەتی کردووم، هیوادارم ڕۆژێک ئیشێک بدۆزمەوە بۆ ئەوەی بتوانم پێداویستییەکانی ژیانم دابین بکەم." ...

November 4, 2020

"لە تەمەنی حەوت ساڵییەوە دووگۆڵی دەکەم، زۆربەی کاتەکان من و جانی هاوڕێم لە ساحەی گڵدا یاری دەکەین. لەکاتی ڕاهێنانەکاندا ڕووبەڕووی یەکتر دەبینەوە بەڵام لەکاتی یارییە ڕەسمییەکاندا لەگەڵ یەکدا یاری دەکەین، چونکە یەکترمان زۆر خۆش دەوێت، بەڵام لەهەمان کاتیشدا شەڕ زۆر دەکەین بەیەکەوە. وازم لە خوێندن هێناوە بۆیە ئێستا کاتم زۆرە بۆ یاری کردن، ئێستا خەریکی خۆ ئامادەکردنین بۆ دامەزراندنی تیپێک بۆ بەشداریکردن لە خولی قامیشلۆ. و من خۆم جموری بەرشەلۆنەم بەڵام دایک و باوکم جموری ڕیاڵ مەدریدن و جلی ڕیاڵ مەدریدیان بۆ کڕیم بە ناچاری لەبەرم کرد هەرچەندە ڕقم لە ڕیاڵ مەدریدە. کاتێکیش ڕیاڵ مەدرید و بەرشەلۆنە بەیەکەوە یاری دەکەن هەندێک جار دەبێتە شەڕمان چونکە هەریەکەمان جموری نادییەکین، ئەگەر بەرشەلۆنە بدۆڕێت من چەند ڕۆژێک خۆم دەشارمەوە لەبەر ئەوەی گاڵتەم پێدەکرێت." ...

November 3, 2020

"تا ئێستە هیچ خۆشیکم نەدیوە و ژیانم پر بووە لە ناخۆشی بیر ئەکەم هیچ ناکاتە بیرم. دوایی جیاییم لە هاوسەرەکەم ماڵ و مندڵەکەمم بە باشترین شێوە بە خێو کرد .دوایی ماوەیک پوڵێک هاتە سەرم بە بۆنەی قورعە کێشی لە نێو مەحەلە، و هەر بەم بوونەوە کەوتمە زیندان. دوایی ساڵ و نێویک لە زیندان کتۆشی شێر پەنجە بووم و سەختیرن کاتی ژیانم ئەوە بوو کە عەمەلم کرد .لە ناو هەموو ئەم بەدبختیانە خانەوادەیشم ئاغمیان کرد و ئێتر نەیانهێشت برۆمە لایان و لە زیندان شرۆعم کرد بە کار کردن، هەموو کارێکم ئەکرد لە تەون و کارکردن بە جێگەی زیندتنییەکان تا پاسەوانی هەر ئەو کاتە ۸ میلیونم جۆر کرد و هەر ئەو کاتە لە دانێک لە هاوزیندانیەکەم داوام کرد کە سەندن بۆ دابنێت و دوایی ماوەیک بە زمانەت ئازاد بووم و ئێسەیش ۶۸ میلیونی ماوە بەلام بەردەوام کار ئەکەم و ژیانم بە سەر ئەوەم و مەردمیش کومەکم ئەکەن .زۆربەی ئەوانە کە لە لامن من بە ژنێکی چالاک دەزانن و هەر ئەمە بووە ئەوە هەر رۆژ زیاتر بە خۆم بنازم و زیاتر تەلاش کەم بە ئومێدی ژیانێکی بە ئەم حالە خۆشە شایەد بتوانێ جەستەیشم خاس ببێ و ئیتر ناخۆشیەکەم چاکەو ببێت." ...

November 3, 2020

"کارکردن لە ڕاگەیاندن ئاواتی من بوو. کاتێک قۆناغی شەشم تەواوکرد ئەندامانی ماڵەوەو کەسانی چواردەورم هەموویان دژی ئەوەبوون بەشی ڕاگەیاندن هەڵبژێرم. هەتا زیاتر وادەی فۆڕم پڕکردنەوە نزیکتر دەبووەوە، زیاتر فشاری دەروونیم قەلەقی دەکردم. دەمگوت چۆن بتوانم خێزانەکەم ڕازی بکەم بۆ ئەوەی بتوانم ئەوە هەڵبژێرم کە خۆم دەمەوێت؟ بیرمە هەموو دژم بوون. تەنیا یەک هاورێم نەبێت کە دەردە دڵی خۆم بۆی باسکرد، بوو بە پاڵپشتم و هانیدام. وایکرد زیاتر لە جاران پێداگیربم لەسەر خەونەکەم و هەرگیز کۆڵ نەدەم. دواجار لە خێزانەکەشم برا گەورەکەم بووە پاڵپشت و هاندەرم. ئەوەی زۆرجار بە هاورێ و هاوپیشەکانمی دەڵێم ئەوەیە "سەرکەوتن پەیوەست نییە بە پلەو پۆستی بەرز، بەڵکو پەیوەستە بەوەی خولیاو ئارەزووتە، دەڵێم هەوڵ بۆ ئەوە بدەن و ئەوە هەڵبژێرن کە لەناخی دڵەوە دەتانەوێت و حەزی پێدەکەن". ئێستەش کە لە قۆناغی کۆتایی ئەو بەشەم، هەموو ساڵێک بە پلەی سێیەم دەرچووم، وە وەک پەیامنێر کاردەکەم. ئەوانەشی کە دژم بوون و دەیانگوت ناتوانیت، ئەوەتا دەبینن کە لەوە زیاتریش دەتوانم." ...

November 2, 2020

"کاری دروستکردنی خانوو دەکەم بە قوڕ ،هەر لە منداڵبووم لە باوکمەوە فێربووم، کارێکی جوان و خۆشە، لە ڕابردوودا خێزانەکان یارمەتی یەکیان دەدا کاتێک خانووەکانیان چاکدەکردەوە و بۆ وەرزی زستان ئامادەیان دەکرد. ئێستاش یارمەتی هەیە بەڵام وەک جاران نیە، جاران جەوێکی تایبەتی هەبوو، کەسە بەتەمەنەکان گفتوگۆیان دەکرد و گەنجەکانیش خەریکی ماڵ چاککردنەوە بوون و ئافرەتەکانیش خەریکی نان ئامادەکردن بوون. ئەم خانووە قوڕانە تەنها لە ناوچەی جزیرە هەیە لە ناوچەکانی تری ڕۆژئاوا نەماوە، هۆکاری مانەوەی ئەم خانووانە ئەوەیە لە هاویناندا ساردە و لە زستانانیشدا گەرمە. ئەم خانووانە لە قوڕێکی تایبەت دروستدەکرێن، کە قوڕی ڕەشە، هەموو قوڕێکی بۆ نابێت. و من خۆم خانووی قوڕم بەلاوە خۆشترە لە خانووەکانی تر." ...

November 1, 2020

"لە تەمەنێکی زۆر لاویدا هاوسەرگیریم کرد، زۆر کەس پێیان وایە من هەڵەم لەو تەمەنە کەمەدا چوومە ناو ئەو پڕۆسەیە، بەڵام هەرگیز پەشیمان نیم لەو بڕیارەم و زۆر خۆشحاڵم لەو ژیانەی ئێستا کە تێیدام. کاتێک لەگەڵ منداڵەکانم دەچمە هەر شوێنێک وادەزانن خوشک و برای بچووکمن چونکە ڕووخسارم زۆر لەوە بچووکترە کە خاوەنی دوو منداڵ بم. زۆرم پێ خۆشە کە هێشتا لەسەر هێزی خۆم بم و کوڕەکەم ببینم ئەویش گەنج بێت. هەر ئەوەش هۆکار بوو کە زوو ژنم ‌هێنا، دەمویست منداڵەکانم لەگەڵ خۆم گەورەبن و هاریکارم بن. هاوسەرگیری سونەتی حەیاتە هەر دەبێت بیکەیت زوو یان درەنگ، بۆیە بەڕای من هەتا لەسەر هێز و بازووی خۆتی ئەو بڕیارە بدەیت سوودی خۆی دەبێت بۆت." ...

November 1, 2020

"لەبەر ئەوەی دۆڵێک هەبوو لە ناوەڕاستی گوندەکەمان نەمدەتوانی بچم بۆ خوێندنگە، چونکە لە زستاناندا باران و لافاوا دۆڵەکەیان پڕدەکردەوە. لەبەر ئەوە دایک و باوکم نەیان دەناردم بۆ خوێندنگە لەترسی ئەوەی شتێکم لێ بەسەر بێت، چونکە ئەو کاتە تاقانە بووم. تەمەنم 12 ساڵان بوو باوکم بڕیاریدا چەند مەڕێکم بۆ بکڕێت بۆ ئەوەی چاودێری و خزمەتیان بکەم. کە بووم بە 20 ساڵ چووم بۆ خزمەتی سەربازی، کاتێک جەنگی 1973 ڕوویدا هێشتا سەرباز بووم. ئێمە نزیکی 100م لە خاکی ئیسرائل دوور بووین، بەرەبەیان چووینە خاکی ئیسرائل، پێش بانگی بەیانی دەستمان کرد بەنان خواردن چونکە بەڕۆژوو دەبووین، لەو کاتەدا تەقەیەکی زۆر کرا بەسەرماندا بەڵام توانیمان سەرکەوتوو بین. دوای ماوەیک نان و ئاومان لێبڕا و فەرمانمان پێکرا سواری سەیارەکانمان بین و بچینە ناوچەیەکی تر، لەو کاتەدا فڕۆکەکانی ئیسرایل بۆمببارانیان کردین، تەنها 20 سەرباز دەربازبووین. دوای ئەو هەموو کارەساتە گەڕامەوە و دەستم کردەوە بە شوانی چەند مەڕێک بۆ ئەوەی هەم بەردەوام بم لە ڕۆیشتن و تەندروستیم باش بێت." ...

October 31, 2020

"من نەوەی مشکۆی گۆرانیبێژم، زۆر شانازی بە باپیرمەوە دەکەم چونکە بەڕاستی ئەو ڕێز و حورمەتەی هەمانە لەناو خەڵکیدا و بەتایبەت لە هەولێر، بەشێکی زۆری بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە نەوەی ئەوین. لەو تێڕوانینەی خەڵک بۆ ئێمە ئەوەم بۆ بەدیار دەکەوێت کە هونەرمەندانی کۆن خاوەنی هونەر ڕاستەقینە بوون بەجیاواز لە هونەرمەندانی سەردەم، ئێستا سەیر دەکەی خەڵکی خودی هونەرمەندەکە ناناسێ. ئەوانەی لە تەمەنی مشکۆی باپیرمدا بوون و ئێستا ماون پێم دەڵێن تۆ لە هەموو نەوەکانی زیاتر بەو دەچیت، هەر لەبەر ئەوەشە ئەو هاوتەمەنانەی ئەو کە ماون منیان خۆشدەوێت، سەیر لەوەدایە ئەوەندە لەو دەچم کەچی بەداخەوە دەنگم وەک ئەو خۆش نیە." ...

October 31, 2020

"دوای ئەوەی قۆناغی پێنجەمی خوێندنم تەواو کرد، دوای ماوەیەک چووم بۆ دیمەشق بۆ ئەوەی دەستبکەم بە کارکردن، لەوێ لەگەڵ براکەم بۆیاخچی بووین. نزیکەی 27 ساڵ لە دیمەشق بووم، لەگەڵ دەستپێکردنی جەنگی ڕۆژئاوا و دەتسپێکردنی شۆڕش لە ڕۆژئاوا، بە خۆمم وت دەبێت بگەڕێمەوە بۆ قامیشلۆ بۆ ئەوەی بۆنی ئازادی بکەم لەدوای ئازادکردنی لە ڕژێمی سوری و دەبێت من منداڵەکانم لە خزمەتی ڕۆژئاوادا کار بکەین. کوڕێکم چووە ڕیزی ئە هێزە کوردییانەی ناوچەکەیان دەپاراست، دوای ماوەیەک هەواڵی شەهیدبوونیم پێگەیشت، زۆر پێی بێتاقەت بووم و لەهەمان کاتیشدا جێگای شانازی بوو بۆم. ئێستا 72 ساڵم، زۆر گەنج دەرەکەوتم سەرەڕای زۆری تەمەنم، بەڵام هەواڵی شەهیدبوونی کوڕەکەم پیری کردم، ئەمە باجی ئەوە بوو کە بە ئازادی بژین و بەزمانی دایک قسە بکەین بەبێ ئەوەی زوڵممان لێبکرێت. ماوەیەک لەمەوپێش دوکانێکی بچووکم کردەوە بۆ کڕین و فرۆشتنی شتی کۆن و بەکارهاتوو بۆ ئەوەی داهاتێکم دەستبکەوێت بۆ ژیانی ڕۆژانە." ...