Humans of Kurdistan
پڕۆژەی Humans Of Kurdistan ئامانجیەتی فرەکەلتووریی وڵاتی کوردستان بخاتە ڕوو، لە ڕێگەی فۆتۆی ڕووخساری خەڵکەکەی و چیرۆکەکانیان.

July 3, 2022

بوون بە یاریزانی بالە ئاواتی منە. هەرچەندە لەکوردستان زۆر گرنگی بەو جۆره وەرزشە نادەن. بۆیە دەرکەوتنی یاریزانی بالە تۆزێ قورسە. دەبێ هەوڵی جدی بدات تا خۆی بسەلمێنێ و لە یانەیەک داوا بکرێ. بەڵام هیچکام لەو شتانە مەحاڵ نین. من متمانەی زۆرم بەخۆمە، خێزانم پاڵپشتمن. بۆیە هەموو هەوڵی من ئەوەیە ئەو خەونە بکەمە ڕاستی. ڕۆژانە پاش ئەوەی کە لە قوتابخانە دێمەوە چەند کاتێکم بۆ ڕاهێنانی خۆم تەرخان کردووە. ئێمە هۆڵی داخراومان نییە بۆ ڕاهێنان، ناچار لە یاریگای گڵ ڕاهێنانە پراکتیکییەکانمان ئەنجام دەدەین. هەموو ئەوانەی شارەزاییان هەیە لەسەر بابەتەکە، ئامۆژگاری ئەوەیان کردووم. کە دەبێ یاریزان لە تەمەنێکی بچووکەوە بچێتە ناو دونیای وەرزش. بۆیە لە ئێستادا گونجاوترین تەمەنم هەیە بۆ ئەوەی بتوانم دەستپێکێکی باشم هەبێ. ئینجا ئەوەی مایەی دڵخۆشییە بۆ من ئەوەیە: کێش و باڵام زۆر گونجاوە بۆ یاری بالە، لە ئێستادا کاتم جگە لە خوێندن، تەنیا بۆ یاری بالەیە. خۆشبەختانە هاوڕێشم نییە! هاوڕێی نزیکم تۆپەکەمە." ...

June 15, 2022

"ئەو شێوازە کە من لە یوگا هەڵمبژاردووە ناوی ئاشانگا یوگایە، کە بە یەکێک لە جیاوازترین شێوازی یوگا دەناسێرت. من بۆ فێربوونی یوگا وازم لە خوێندنی لە زانکۆ هێنا و بە ماوەی دوو ساڵ لە تاران بە تەنیا ژیام. ئێستا زۆر خۆشحاڵم کە ئەبینم لە شارەکەی خۆم ئەتوانم بە هۆگرانی یوگا ئەزموونی خۆم پێشکەشیان کەم و کۆمەکیان بکەم. ئێستە دوو ساڵە لە سنە باشگایەکی جوانم بۆ ئەم وەرزشە رازاندووە و زۆربەی کاتەکان دێمە دەشتودەر بۆ ئەوەی کە سرۆشت دۆخێکی کاریگەری لە سەرم هەیە. ئەم کارەی من بوو بە هۆی ئەوە کە وەکو کچێکی رچەشکێن لێم ناو ببرێت.ئەونەی کە لە سەری زاڵ بووم و بە تەواوی کاتم بۆی دانا و زۆر شتی فێرکردم. یۆگا وەرزشێکی تایبەتە بۆ رۆح و جەستە. دەتوانێ کاریگەری بێت بۆ نەخۆشی جەستەیش. خۆیشکی خۆم کە میگرینی بوو و زۆر ئەزیەت دەبوو، ئێستە چاک بووە بە بۆنەی ئەم وەرزشە". ...

June 8, 2022

"ناوم فیراس عەلوە و تەمەنم ٢٤ ساڵە. کاتێک داعش لەساڵی 2015 هێرشیکرد، گوندەکەم جێهێشت و چوومە عەفرین نیشتەجێبووم. لەوێ درێژەم بە خوێندندا و ئەو شارەم لە گوندەکەی خۆم زیاتر خۆشویست. ئەوکاتەی لە زانکۆ دەمخوێند خەونم ئەوەبوو زانکۆ تەواو بکەم و بە جلوبەرگی کوردییە لە شوێنەواری قەڵای پێغەمبەر هوری وێنە بگرم. جەنگ دەستیپێکرد لە ساڵی ٢٠١٨ و تورکیا هێرشیکردە سەر عەفرین، منیش دووبارە شوێنی نیشتەجێبوونم جێهێشت. دوای چوار ساڵ لە قامیشلۆ درێژەم بە خوێندندا و توانیم بەشێک لە خەونەکەم بهێنمەدی، ئەویش گرتنی کۆمەڵێک وێنەبوو بە جلوبەرگی کوردییەوە لەبەردەم قەڵای پێغەمبەر هوری لە قامیشلۆ.". ...

June 5, 2022

"فێربوونی زمانێکی نوێ، چەندە زەحمەتی هەیە، دوو ئەوەندەش چێژی خۆی هەیە. من لەڕێی فەیسبووکەوە فێری دوو زمانیتر بووم. هاوڕێ ئینگلیز و ئۆکڕانییەکانم پێیان سەیر بوو من لەو تەمەنە گەورە و تەنیا بە هۆی چاتەوە فێری زمانی ئەوان بووم! ئێستا قۆناغێکی باشترم بڕیوە لە فێر بوونی زمانی ئۆکڕانی، بەشێویەک کە دەتوانم بە دەنگوڕەنگ قسە لەگەڵ هاوڕێکانم بکەم نەک تەنیا بە چات. ئەوان زۆر تامەزرۆی شێوازی ژیان و کەلتووری ئێمەن، بۆیە هەموو کات داوای ئەوەم لێ دەکەن کە بۆ چەند کاتێکی کەمیش بێت، ڕووی کامێرای مۆبایلەکەم بکەمە خەڵک و بازاڕی خانەقین، تەنانەت وایلێهاتووە ئاشنایەتییان لەگەڵ درواسێیەکانی دوکانم پەیدا کردووە. دراوسێکانیشم جار جارە بە ڤیدیۆ قسەیان لەگەڵ دەکەن و من دەبمە وەرگێڕ لە نێوانیاندا. زۆر حەز دەکەن گەشتێک بکەن بۆ خانەقین و لە نزیکەوە بیبینن. بەڵام بەداخەوە ترسیان لە ڕەوشی ئەمنیی عێڕاق هەیە. بەڵام خودا یاوەر بێت من تەمای ئەوەم هەیە گەشتێک بۆ لای ئەوان بکەم و لەنزیکەوە پەیوەندیەکانمان بەهێزتر بکەین و زیاتر برەویش بە قسەکردنی خۆم بدەم". ...

June 1, 2022

"Dema zarok bum kare çand û hunerê gelekî bala mi dikşand. Mi suret xêz dikir û mamosteyên mi pir ji mi hez dikir. Her wiha mi rê hevalê xwe jî dida. Ji ber ku derfeta mi tune bu bi dewam nekir. Me koçî bajarê Mersînê kir û li wi mi karê kartonpîyerê kir. Piştre ez hatim Mêrdîn û mi dest bi hostetîya kevirên Mêrdîn kir. Ji ber ku êdi ez kal bum û mi nikaribu kare keviran bikim mi dest bi karê deqkirinê kir. Ev 10 sale ez vî karî dikim. Di hunera deqkirinê de hewl didim ku çanda Mezopotamayê û Kurdan bi naskirin bidim. Weke Ahûra Mazda, Şahmaran, Zihayê Firat û Dîcle, Dewrêşê Evdî û Edûlê, li ser Sumer, Asûr û Medan nêzî 200 berhem min çêkir. Gelek xebatên min ên portreyan didomin. Her wiha min portreyên gelek navdarên Kurd jî çêkirin. Ji Eyşe Şan bigirin heta bi Mela Mistefa Barzanî min wêneyê gelekan li ser textîk deq kir. Ez ji çanda Kurd ilhama xwe distînim, ez vê bi hunera xwe jî nîşan didim. Ez dersa jî didim, heger kî were derîyê mi ji wan re vekirî ye". ...

May 29, 2022

"ناوم ڕەحمان تەقی زادە و تەمەنم 86 ساڵە. خەڵکی شاری شنۆی رۆژهەڵاتی کوردستانم. لەسەر دەمی گەنجیدا لە ڕێگای ڕادیۆوە لەگەڵ هونەرمەندانی کورد بە تایبەت مامۆستا حەسەن زیرەک ئاشنابووم و نزیکبوونەوە لەو هونەرمەندە دەبێتە خولیایەکی گەورەم. کەس بە قەد من هونەرمەند حەسەن زیرەک ناناسێت و ماوەی ۳ مانگان لەگەڵ من بووە له ماڵی خۆم وەتاخیکم دابۆیە و دەخزمەتی دابوومه و هەمو خەڵکی شاری شنۆ ئەوە دەزانێت. بە هۆی نیزیک بوونم لە مامۆستا حەسەن زیرەک بەشێکی زۆرم لە ژیانی ئەو هونەرمەندەم لە نیزیکەوە بینیووە و لە تۆی کتێبدا بۆ هەوادارانی هونەرمەند حەسەن زیرەک گیراوەتەوە.64 ساڵ پێش ئێستا تەنیا بۆ حەزو خولیای خۆم دەست بە تۆمار کردنی دەنگی هونەرمەندانی ئەو سەردەمی کورد لە ڕادیۆکانم دەکرد و ئێستا یەک لە گەورەترین ئارشیڤەکانی هونەرمەندانی کورد بە هی خۆم دەزانم.ئارشیفەکی گەورەم هەیە له کۆنترین ئامێرەکانی دەنگورەنگی تێدا دەست دەکەوێت تا دەگاتە ئامێرە مۆدێڕنەکان". ...

May 24, 2022

"ناوم عەلی ئەحمەدە و تەمەنم ٢٣ ساڵە. خەڵکی گوندی تەنوریەم سەر بە ناوچەی تەربەسبیە.خێزانەکەم بە شێوەیەکی گشتی پشت بە کشتوکاڵ دەبەستن، لە زستاناندا گەنم وجۆ دەچێنین و لە هاوینیشدا خەریکی چاندنی سەوزە هاوینییەکانی وەک تەماتە و خەیارین، ئەمەش دوای دروێنەوەی دانەوێڵەکان.زۆرینەی جوتیاران پشت بە ئاوی باراناو دەبەستن بۆ کشتوکاڵ بەڵام لەبەر کەمی ئاوی باراناو، کە ڕێژە کەمەکەی زەرەریشی گەیاندووە بە گەشەی گەنم و جۆ، ئێمە بڕیارماندا ئیتر پشت بە ئاودان ببەستین. هەرچەندە تێچوویەکی زۆر زیاتری هەیە بەڵام ئێستا کێڵگەکەمان لە ئاستێکی باشتردایە. جیاوازییەکەش بەدیدەکرێت گەر بەراوردی کێڵگەکەی خۆمان و ئەو کێڵگەیەی تەنیشتمان بکەیت کە خاوەنەکەی تەنها پشتی بە ئاوی باراناو بەستووە.ڕەنج و ماندووبوونمان بە فیڕۆ نەچووە. لە چەند هەفتەیەکدا میوەکانمان لێدەکەینەوە و گەنمەکەمان دروێنە دەکەین، هەر کەسێک بچێنێت ئەوا بەرهەمەکەی دەدوورێتەوە". ...

May 18, 2022

"پێکەوەژیان لە هەڵەبجە مێژوویەکی کۆنی هەیە. جوانی ئەم شارە لەوەدایە هیچ شتێک نەبووەتە ڕێگر لەبەردەم خۆشویستن و یەکترویستنی خەڵکەکەی. من کچێکی کاکەییم و ئەمەش هیچ ئاستەنگێکی بۆ من دروست نەکردووە کە ڕەفیقی موسڵمانم هەبێ. هەر ئەوەی کەسێک ببینم بە زمانی کوردی قسەبکات، ئەوە لەسەرووی هەموو شتێکە. ئەوەی خۆشحاڵییە بۆ من ئەوەیە هاوڕێکانیشم هەمان ئەو تێگەیشتنەی منیان هەیە بۆ ژیان و دۆستایەتی. هەردوولامان ڕێز لە دابونەریت و پیرۆزییەکانی یەکتر دەگرین. من ساڵانێکە مامۆستام و ڕێزێکی زۆر هەیە لە نێوان من، قوتابییەکانم و مامۆستاکانی تر. جگە لەوەش من ساڵانێکە وەکو فۆتۆگرافەر لەو شارەدا کار دەکەم. هێندەی بۆ ئاهەنگ و ڕۆژبوونی موسڵمانەکان ڕۆیشتووم، باوەڕ ناکەم بۆ کاکەییەکان چووبم! تەنانەت لەزۆربەی مەراسیمە ئایینییەکانیان بەشدارم و وێنەشیان دەگرم. ئەوانیش زۆرجار لەگەڵم دێنە (هاوار) کە پەرستگای ئێمەی لێیە و هەوارگەی ڕاستەقینەی کاکەییەکانە". ...

May 8, 2022

"Ev 35 sale ku ez karê tamîra pêlavan dikim. 10 zarokên mi hene û mi her 10 zarok bi vî karî xwedî kir û mezin kir. Ji zarokatîya xwe heta aniha ez pêlavan tamîr dikim. Berê gelek kargehên tamîra pêlavan hebu lê aniha 3-4 kargeh mane. Hosteyên bere pir kêm mane. Berê wisa mekîne tunebûn , em bi destan dixebitîn. Derzî, ta, mîx û tevşo hebû. Tiştekî din tunebû. A niha şert û merc baştir in lê di netîcê de kar tuneye. Îro zilamek pêlava xwe nayêne vê derê û bi 15 lîreyan nade tamîrkirin. Wê demê millet ji gund dihatin û kar hebû. Mekîne tunebû lê kar zêde bû. Niha hemû tişt baş e lê em heta êvarê betal rûdinin. 20 sal berê karê me pir baş bu, lê ev çend sale ku kar kêm bibu. Min ê kargeha xwe bigirta. Lê piştî qeyrana aborî buhaya pêlavan jî pir zede bu. Ji ber ku pêlav pir buha bu êdi welatî pêlavên xwe yên kevn tamîr dikin. Her wiha karê me jî zede bu. Di dîrokê de gelek pîşe winda bu ye. Pîşeya tamîra pêlavan jî li ber windakirinê bu. Lê aniha pîşeya me ji ber qeyrana aborî dîsa rastî eleqeyek mezin tê". ...

May 5, 2022

"ڕەشۆی سازم پێدەڵێن. ژیان لای من یەکسانە بە مۆسیقا. ئەو(ساز)ەم نزیکترین کەسی ژیانمە. ڕۆژانە لەناو بازاڕ بە سازەکەم دڵی سەدان کەس خۆش دەکەم، دڵنیام ئەوانیش هەموویان خۆشیان دەوێم. بۆ ژەمەکان بەرناکەوم لایان، لە چایخانەکانیش قەت نەمدیوە پارەم لێ وەرگرن. کە دێمە بازاڕ یان کە دەچمەوە، هۆرینم بۆ لێدەدەن و ئۆتۆمبێلم بۆ ڕادەگرن لەسەر شەقامەکان. فێربوونم لە مۆسیقا خۆڕسکانەیە، دەنا من نازانم ناوی خۆشم بنووسم. من بە کاریگەری دەنگی (محمد عارف) هاتمە ناو دونیای هونەرەوە. بۆیە شەوێک نییە لە ژیانمدا گوێم لێنەگرتبێت. کە بمەوێ فێرە ئاوازێک بم، بەردەوام گوێی لێدەگرم و دواتر لاسایی دەکەمەوە و دەیژەنم. کاتی کەرەنتینە بە ڕاستی لەمن قەوما بوو.چونکە نەمانی بازاڕ، بۆ من یانی نەمانی جەو. راستتر بڵێم: من ژیانم لەسەر ئەو بڕە پارەیەیە کە لە بازاڕ پێمی دەدەن لەبەر عەزفکردنم بۆیان، یان لەبەر خۆشەویستیان بۆم.". ...

April 27, 2022

"ناوم سنوورە تەمەنم ۳۰ساڵە. لە دوای پۆڵەکانی سەرەتایی بە هۆی نەخۆشی کۆئەندامی هەستەدەمارەوە کەم کەم جەستەم گیروگرفتی تێدا دروست ئەبوو. هەر ئەمەش وایکرد وردە وردە ئیتر نەتوانم لە سەر پێی خۆم بوەستم. نە تەنیا من بەڵکو خۆیشکیشم توشی ئەم گرفتەس. زۆر زەحمەتە هاتوچۆکردنی ئێمە، دایکم بە تەواوی ژیانی داناوە بۆ کۆمەک بە من و خۆیشکم .ئەو ساڵانەی رابردوو نەقاشی و نیگارکێشی هێزێکی زۆری پێ بەخشیووم، ئەوەندە کە رۆژ بە رۆژ زیاتر هەوڵ ئەدەم فێربم و کەڵکی لێ وەربگرم. هەرچەندە بۆ من کاتی زۆرتری دەوێت تا وێنەیەک بکێشم، بەڵام تێکەڵاوبوون لەگەڵ رەنگەکان سنوورەکانی بۆ من شکاندووە و سنوورەکانی ئەم نەخۆشییە تێدەپپەڕێنم. بە هیوای ئەوە کە رۆژێک بتوانم پێشانگای تایبەت لە کارەکان و وێنەکانی خۆم دابنێم و خەڵکی لێم پشتگیری کەن کە بەهێزتر ئێدامە بدەم". ...

April 20, 2022

"چاوێکم بینی تەواوی بیر و ھۆشی بردم. زۆرجار چاوی جوان و سەرنجڕاکشم بینیبوو، بەڵام ئەمەیان تەواو جیاواز بوو. بەشێوازێک دەدرەوشایەوە وەک ئەوەی شتێک بڵێت. لە خۆتەوە هەستت دەکرد بانگت دەکات. خاوەنی چاوەکە ڕۆیشت و ون بوو. بەڵام شکڵ و کاریگەری ئەو چاوە لە زهنم دەرنەچوو! لەو ڕۆژەوە هەر مرۆڤێک ببینم ناتوانم سەیری چاوەکانی نەکەم. بە شێوەیەک هۆگری چاوەکان بووم وەک بڵێی قەت چاوم نەبینیبێت. سیحری ئەو چاوەی بینیم وایلێکردووم پێموابێت ھەرشتێک چاوی ھەبێ جوانە! وا هەست دەکەم چاوی ناشرین بوونی نییە. چاوەکان قسانێکمان پێدەڵێن کە زمان ناتوانێت بیانڵێت! ھەر چاوێک، نیگایەک و چیرۆکێکی خۆی پێیە. چاو قەت ناتوانێ درۆ بکات. مرۆڤ دەتوانێ هەموو شتێک بشارێتەوە. بەڵام لەچاوەکانی ناتوانێ ئەوە بشارێتەوە کە دڵخۆشە، یان غەمگینە. تەنانەت لە چاوەکانیدا هەست بەوەش دەکەی کە بیری کەسێک دەکات". ...